Рубрика: V harfi

Vishnuizm, vayshnavizm-hinduizmning 2 asosiy oqimidan biri (shivaizm qatorida). Asosan Shim. Hindistonda tarqalgan. E’tiqodchilari Vishnupk abadiy jonli tabiat mujassami sifatida va oliy Xudo deb biladilar. Vishnuizmda miloddan avvalgi 1-ming yillik o’rtasidayoq … Read More

Vishniy Volochyok — Rossiya Federatsiyasi Tver viloyatidagi shahar. Vishini Volochyok suv sistemasi (1709 yildan ishlaydi) bo’yidagi pristan. Moskva — Sankt- Peterburg avtomobil yo’li ustida. Temir yo’l stantsiyasi. Aholisi 64,5 ming … Read More

«Vityaz» — 1) yelkan-vintli harbiy kema (Korvet). «Vityaz»da 1871 yil N. N. Mikluxo-Maklay yangi Gvineya oroliga yetib borgan; 2) rus ekskursiya kemasining nomi (1836 yil qurilgan). «Vityaz» yordamida rus admirali … Read More

Vixuxollar (Desmana) — hasharotxo’r sut emizuvchilar turkumining bir urug’i. Vixuxollar oilasiga kiradi. Vixuxol (Desmana moschata) Volga, don va Ural daryolarida tarqalgan. Tuzilishi suvda yashashga moslashgan. Bo’yi 20— 22, dumi 18-20 … Read More

Vittixenit (Germaniyadagi Vittixen joy nomidan) — mineral. Kimyoviy formulasi CUjBiSj. Rombik singoniyali. Mayda halqasimon va plastinkasimon va shakleiz agregatlar. Rangi to’qkulrang, qo’rg’oshinsimon. Yaltiroqligi metallsimon. Qattiqligi 2-3. Sof og’irligi 6,3—6,7. Gidrotermal … Read More

Vitraj (Fransuzcha vitrage, lotincha Vitrum — shisha) — rangli oyna (shisha) parchalaridan terib yoki yorug’lik o’tkazadigan boshqa materiallardan foydalanib, deraza, eshiklarga har xil ranglarda naqsh, tasvir ishlash san’ati; shuningdek deraza, … Read More

Vitgig reaktsiyasi — aldegidlar yoki ketonlarga fosfor ilidlari (alkilidenfosforanlar) ta’sir ettirib olefinlar olish. G. Vittig kashf etgan (1954). Bu reaktsiya uchun, odatda, yangi tayyorlangan ilidlardan foydalaniladi. Ularni trifenilalkilfosfoniyga litiyorganik birikmalar … Read More

Vitellogenez (lotincha vitellus — sariqlik va …genez) — sariqlik hosil bo’lishi, oositlarning tez o’sish fazasida ularda sariqlik sintezlanishi va to’planishi. Bu jarayonda oositning ishtiroki oogenez tipiga bog’liq. Solitar oogenezda sariklik … Read More

Vitalizm (lotincha vitalis — hayotiy) — biologiyadagi oqim. Organizmlarda hayotiy hodisalarni boshqaradigan, nomoddiy g’ayritabiiy kuchlar («hayotiy kuch», «jon» va boshqalar) bor deb tushuntiradi. Vitalizmning asosiy qoidalari qadimdi dunyoda paydo bo’lgan. … Read More

Virogeniya (viruslar va Yunoncha Genia — yaratish, kelib chiqish) — virus bilan hujayraning o’zaro munosabati. Bunda virus genomi hujayra xromosomasiga kirib oladi. Virogeniyada virus o’z-o’zidan reproduktsiya qilinmaydi, balki virusning nuklein … Read More