Inson psixologiyasi haqida umumiy ma’lumotlar
Inson psixologiyasi — bu inson xulq-atvori, fikrlash jarayonlari, his-tuyg’ulari va ijtimoiy aloqalari kabi psixologik jarayonlarni o’rganadigan fan. U quyidagi asosiy yo’nalishlarga bo’linadi:
- Kognitiv psixologiya: Odamlarning fikrlash, o’rganish, xotira va qaror qabul qilish jarayonlarini o’rganadi. Kognitiv jarayonlar va tushunchalar inson xulqini shakllantirishda muhim ahamiyatga ega.
- Xulq-atvor psixologiyasi: Xulq-atvorni o’rganadi va insonlarning muayyan vaziyatlarda qanday qilib javob berishini tahlil qiladi. Bu yo’nalish, asosan, tajriba va muhitning ta’sirini o’rganishga qaratilgan.
- Tashqi muhit va ijtimoiy psixologiya: Insonlarning ijtimoiy aloqalari, guruhlar va jamiyat bilan o’zaro ta’sirlarini o’rganadi. Ijtimoiy psixologiya odamlarning boshqa insonlar bilan qanday munosabatda bo’lishini va ijtimoiy normativlarni qanday qabul qilishini tahlil qiladi.
- Ruhiy salomatlik: Psixologiya ruhiy kasalliklar, ularning sabablari va davolash usullari haqida bilim beradi. Psixologlar ruhiy sog’liqni saqlash va davolash jarayonida muhim rol o’ynaydi.
- Psixologik rivojlanish: Odamlarning turli yosh davrlarida ruhiy va emotsional rivojlanishini o’rganadi. Bu bolalik, o’spirinlik va kattalikka o’tish davrlarini o’z ichiga oladi.
- Psixoanaliz: Sigmund Freyd tomonidan ishlab chiqilgan bu yo’nalish, insonning ongsiz fikrlari, emotsiyalari va xulq-atvori o’rtasidagi munosabatlarni o’rganadi.
Inson psixologiyasi hayotimizning har bir sohasida, shu jumladan, ta’lim, ish, salomatlik va ijtimoiy munosabatlarda muhim ahamiyatga ega.