Muzlik nazariyasi

Muzlik nazariyasi — er yuza- sida bir necha marta juda katta may- donlarni krplagan muzliklarning ri- vojlanishi haqida ilmiy tasavvurlar sistemasi. Tog’larda qad. Muzliklarning hoz.ga qaraganda bir necha marta ko’p tarqalganligi haqida g’oya Alp tog’larini tadqiq etgan olimlar tomonidan 18-a. oxiridayoqilgari surilgan edi. Evropa va shim. Amerikadagi katta maydonlar- da sochilib yotgan va o’zining asli paydo bo’lgan joyidan yuzlarcha va minglab km uzoqqa olib borilgan tog’jinslarining kelib chiqishi o’rganildi. Yotqiziklar va valunlar tog’oldi va teklisliklarga muzlik harakati b-n keltirilganligi ma’lum bo’ldi va ko’pchilik olimlar to- monidan e’tirof etildi. M.n., asosan, Er tarixining oxirgi bosqichiga taal- lukli bo’lib, bu davrda keng maydonlar muz b-n qoplangan. Bu g’oyaga asosan muz- lik b-n qoplanish bir necha marta takror- langan (poliglyasializm). Pleystosen davomida sovuq (muz krplanishi, glyasi- allar) va iliq (muzliklararo, interglya- TSI-allar) davrlar almashinib, o’rta ken- gliklarda muz qoplami goho erib, goho yana bosib turgan. Hoz. zamon tasavvuriga ko’ra iqlimning bir necha marta almashi- nishi ilmiy asoslangan. Iqlimning bir necha marta kuchli sovib ketishi natija- sida muz bosishining takrorlanishi er- ning geologik tarixida oxirgi davrdan tashqari ancha qad. geologik o’tmishda qam sodir bo’lganligi aniqlangan.