Category: A harfi

ABJALILOV Xalil Galiyevich [1896.17(29)9 – 1963.18.3] – tatar aktyori. Aktyorlik faoliyatini “Shirkat” truppasida (1916) boshlagan. Orenburgda “Sharq teatri” ga asos soldi (1919). 1920-23 yillarda Buxoro va Xivada o’zbek havaskor teatrlarini … Read More

ABJAD — 1) qadimgi arab alifbosi tarkibidagi harflardan tuzilgan va har qaysi harfning son qiymatini eslab qolish uchun yasalgan sakkizta so’zning birinchisi va shartli umumiy nomi. Bu so’zlar: abjad, havvaz, … Read More

ABERRATSIYA (lotincha aberratio — og’ish) — 1) umumiy ma’noda — me’yordan og’ish, me’yordagi qiymatlardan farqlanish; 2) optik tizimlarda — optik tizimning risoladagidek emasligi tufayli tasvirning buzilishi; tasvir aniq chiqmaydi, asliga … Read More

ABERRATSION VAQT – yorug’lik nurining Quyosh sistemasidagi kosmik jismlardan yerga etib kelishiga ketgan vaqt (tezlik). Ushbu tezlik 499,012 r tenglamadan aniqlanadi (sekund); bunda r — kosmik jismgacha bo’lgan masofa (astronomik … Read More

ABERDIN-ANGUS QORAMOL ZOTI – Shotlandiyada etishtirilgan sergo’sht zot. Aberdin – Angus qoramol zoti AQSh, Yangi Zelandiya, Buyuk Britaniya, Argentina va boshqa mamlakatlarda boqiladi. Bu zot qora tusli, shoxsiz, tanasi tsilindrsimon, … Read More

ABERDIN — Buyuk Britaniyadagi shahar, Shotlandiyada. Grampian rayoninining ma’muriy markazi. Aholisi 211 ming kishi (1988). Shimoliy dengiz bo’yidagi port va dengizdagi neft konlarining boshqaruv markazi. Baliq qayta ishlanadi. To’qimachilik, kemasozlik, … Read More

ABEOKUTA — Nigeriya Janubi – sharqidagi shahar. Ogun daryosi bo’yida. Ogun shtatining ma’muriy markazi. Aholisi 396 ming kishi (1993). Temir yo’l va shosse yo’llar tuguni. Qishloq xo’jaligi mahsulotlari (palma moyi, … Read More

ABELYAR (Abelard) Per (1079-1142) -frantsuz faylasufi, ilohiyotchisi va shoiri. Sxolastik mantiq asoschilaridan. Abelyar har bir hodisani ko’r-ko’rona e’tiqodga asoslangan holda emas, balki fikr yuritish asosida baholashni targ’ib etganligi uchun cherkov … Read More

ABEL (Abel) Nils Genrik (1802.5.8 — 1829.6.4) — norveg matematigi. Abel 5 darajali umumiy tenglamalarning radikallardagi echimlarini tekshirib, darajasi 5 va undan yuqori bo’lgan harfiy umumiy tenglamalarning radikallarda echimi yo’qligini … Read More

ABELIYA (Abelia) — shilvidoshlar oilasiga mansub butalar turkumi. 30 dan ortiq turi bor. Guli yirik, bir oz qiyshiq (zigomorf): kosachasining naychasi tuguncha bilan tutashgan, qayta-qisi 2-5 bo’lmali, changchisi to’rtta. Mevasi … Read More