Category: A harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Apokalipsis (yunoncha apokalypsis-bashorat)-yahudiy va xristian dinlarining yuzaga kelishiga oid diniy adabiyot namunalaridan biri; ilohiy karomatli rivoyatlar. Yahudiy va xristian dinining paydo bo’lishi jarayonida diniy karomat xususiyatiga ega bo’lgan ko’p yozuvlar … Read More

Apis-Qadimgi Misr mifologiyasida hosildorlik xudosi, muqaddas ho’kiz. Pta nomli ilohning yerdagi qiyofasi sifatida e’zozlangan.

Apella (yunoncha Apella)-Spartada xalq yig’ini; 30 yoshga to’lgan to’la huquqli erkak fuqarolar qatnasha olgan. Hokimiyatning oliy organi, lekin gerusiya va shoh tomonidan zararli deb topilgan qarorari bekor qilingan. Har oyda … Read More

Aparteid, Apartxeyd (Afrikaans tilida apartheid-alohida-alohida yashash)-irqiy kamsitishning eng ashaddiy ko’rinishi. Muayyan aholi guruhlarini irqiy mansubligiga qarab siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy va fuqarolik huquqlaridan mahrum etishni, hududiy jihatdan yakkalatib qo’yishgacha borishni anglatadi. … Read More

Anqo-afsonaviy qush. Qadimgi Sharq xalqlari afsona, ertak va dostonlarida bosh qahramonga homiy. U insonlar ko’ziga ko’rinmaydi, qanoti, pati oltin, kumush va boshqalardan deb ta’riflanadi. Xalqimiz orasida Anqo baxt, tole, davlat … Read More

Apaosha-zardushtiylikda qurg’oqchilik iblisi. Mehribon yomg’ir yaratuvchisi va homiysi Tishtryaning dushmani.

Apanaj (fransuzcha apanage, kechjki lotincha appano-non bilan ta’minlayman so’zidan)-qirollik domenining bir qismi. Fransiya (1832 yilgacha) va bir qator Yevropa monarxiyalarida taxtda o’tirgan hukmdorning kichik o’g’illari yoki inilariga taqdim etilgan (odatda, … Read More

Anshlyus (nemischa AnschluB-qo’shib olish) – 1-jahon urushidan keyin Germaniyaning Avstiyani o’ziga qo’shib olishdan iborat zo’ravonlik siyosati. Anshlyus 1938 yil 11-12 martda fashistlar Germaniyasining Avstriyani bosib olishi bilan yakunlandi. Avstriya mustaqilligi … Read More

Anxramaynu (fors tilidagi o’rta asr manbalarida Ahriman, yunon adabiyotlarida Areimanios, Ariman)-zardushtiylikda yovuz kuchlar, zulmat va o’lim boshlig’i. Ahuramazdaning dushmani, inson ruhiyatidagi salbiy hissiyotlarning timsoli. U har xil gunohlar, sehr-jodular qiladi, … Read More

Anfilada (fransuzcha enfilade)-eshiklari bir-biriga ro’baro’ qilib qurilgan, biridan ikkinchisiga o’tiladigan qator uylar tizmasi. Barokko va klasssitsizm uslubidagi saroylarda keng qo’llanilgan. Anfiladaga misollar: Versal saroyi, San-Susi, Vyurtsburg qarorgohi.