Category: D harfi

DISPETCHER (inglizcha dispatch — tez bajaraman) — ishlab chiqarishning uzluksizligini ta’minlash maqsadida, uning har bir jarayonini maxsus texnika vositalari yordamida operativ nazorat qilish, muvofiklashtirish va markazlashgan boshqaruvni amalga oshiruvchi xizmatchi. … Read More

DISPERSLASH (lotincha dispergo — sochaman, yoyaman) — qattiq jismlar va suyuqliklarni tevarak-atrofdagi muhitda o’ta maydalab, dispers tizimlar (kukun, suspenziya, emulsiya) hosil qilish. Suyuqliklarni gazlarda (havoda) Disperslash to’zitish deb, suyuqliklarda Disperslash … Read More

DISPERSIYA QONUNI – quyidagi bog’liqliklarni ifodalaydigan qonun: 1) to’lqin chastotasi sh uning to’lqin vektori k ga bog’liq; 2) qattiq jism kvant nazariyasida — kvant zarra energiyasi E uning kvaziimpulsirga bog’liq; … Read More

DISPERSIYA (lotincha dispersio — tarqalish, sochilish) — 1) matematikada — tasodifiy miqdor Dispersiyasi; tasodifiy miqdorning matematik kutilish atrofidagi zichligi darajasini aks ettiradigan tushuncha. Ta’rifga ko’ra Dispersiya tasodifiy miqdor bilan uning … Read More

DISPERSION PRIZMALAR – optik prizmalarning bir guruhi; nurlanishlarni to’lqin uzunligiga qarab spektrlarga ajratishga xizmat qiladi. Asosan, spektral asboblarda ishlatiladi. Nurlanishlarning Dispersion prizmalarda ajralishi shu prizmadan o’tayotgan nurlar og’ish burchagi 8 … Read More

DISPERSNOY ANALIZ – matematik statistika usullaridan biri; bir necha omillarga bog’liq tajribalar natijalarini tahlil qilishda, bu omillarning qaysi biri shu tajriba natijasiga qanday ta’sir qilishini aniqlash. Bu usulni 1925 yilda … Read More

DISPETCHERLIK ALOQASI – xalq xo’jaligi tarmoqlarida ishlab chiqarish jarayonlarini bir markazdan boshqarish uchun qo’llaniladigan simli yoki Simeiz (radio) aloqa. Disperchilik aloqasi bir punkt bilan boshqa punktlar (masalan, dispetcherlik punkti bilan … Read More

DISPETCHERLASH — ishlab chiqarish va boshqa jarayonlarni tezkor nazorat qilish hamda boshqarishni markazlashtirish; axborotlarni uzatish va qayta ishlashning eng zamonaviy vositalarini qo’llashga asoslanadi. Dispetcherlash asosiy ishlab chiqarish tsiklidagi barcha jarayonlarning … Read More

DISPERSION ANALIZ – dispers faza zarrachalari (o’ta mayda g’ovakli jismlar g’ovaklari) ning o’lchamlarini aniqlash usullari majmui. Bunda dispers sistemaning dispereligi yoki solishtirma sirti, ya’ni fazalar orasidagi umumiy sirtni dispers faza … Read More

DISPERS SISTEMALAR – ikki yoki undan ortiq fazalarning tekis tarqalgan mayda zarralaridan tuzilgan geterogen sistemalar. Odatda, fazalardan biri uzluksiz dispersion muhit hosil qilib, boshqa fazalar (bir yoki bir nechta dispersion … Read More