Category: F harfi

FIFA (FIFA, Fransuzcha Federation internationale de Football Association so’zlari bosh harfidan) — xalqaro futbol uyushmalari federatsiyasi. 1904 yil Frantsiyada ta’sis etilgan. 204 ta milliy futbol uyushmasini birlashtiradi (2003). O’zbekiston 1994 … Read More

FITING (inglizcha fit — yig’ish) — trubalarni ulash, ularning tarmoqlangan, burilgan, bir xil diametrdan ikkinchi xil diametrga o’tadigan joylariga qo’yish hamda ayrim joylarini butunlay berkitish uchun mo’ljallangan rezbali detal. Vazifasiga … Read More

FISTULA (lotincha fistula — naycha) — biror a’zo (masalan, ichak, o’t pufagi, me’da bo’shlig’i) yoki hazm bezi yo’lini tashqi muhitga tutashtirish uchun operatsiya yo’li bilan ochilgan sun’iy teshik yoki kanal … Read More

FISGARMONIYA (Yunoncha physa dam, puflash va garmoniya) — klavishli damli musiqa cholg’u asbobi. 1810 yilda G. J. Grene (Parij) ixtiro qilgan. Shakli kichraytirilgan pianinota o’xshash. Oyoq pedali bilan dam beriladi. … Read More

FIRQA (Arabсha — guruh, to’da) — Islomiy e’tiqodga doir bir yoki bir necha masala yuzasidan maxsus fikrga ega bo’lgan kishilar guruhi; maktab, jamoa. Muhammad (sav) tomonidan musulmonlar jamoasi 73 (yoki … Read More

FIR’AVN — qadimgi Misr podsholarining nomi. 22-suloladan boshlab (miloddan avvalgi 16-asr) podshoh unvoni. “Fir’avn” so’zi qadimgi misrcha “Pero”dan olinib, dastlab “Shoh saroyi” (“ulut uy”) ma’nosini anglatgan. 18-suloladan boshlab, podshohning o’zi … Read More

FIRN (nemischa firn — o’tgan yilgi, eski) — muz donalarining qayta kristallanishi natijasida hosil bo’lgan yirik donador muz. Firn qor bilan muz oralig’idagi bosqich bo’lib, yog’in, asosan, qor ko’rinishida yog’adi, … Read More

FINLAR (o’zlarini suomalayset deb atashadi) — xalq, Finlyandiyaning asosiy aholisi (4,65 million kishi), umumiy soni 5,43 million kishi (1990-yillar o’rtalari), jumladan, Rossiya Federatsiyasida 47,1 ming kishi (1989). Fin tilida so’zlashadi. … Read More

FINIKS, Feniks AQShning Janubiy g’arbiy qismidagi shahar. Arizona shtatining ma’muriy markazi. Aholisi 1,32 million kishi (2000). Transport yo’llari chorrahasi. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Dehqonchilik rnining muhim savdomoliya markazi. Tog’li Shtatlarning … Read More

FINIK PALMASI, xurmo palmasi, Feniks (Phoenix) — palmadoshlar oilasiga mansub ikki uyli daraxtsimon o’simliklar turkumi. Afrika va Osiyoning tropik va subtropik mintaqalarining daryolarga yaqin, yer osti suv manbalari bor qurg’oq … Read More