Category: G harfi

GREYDER (inglizcha grader, grade — tekislash) — yo’l ochish, ariq va zovurlar qazish, yer tekislashda ishlatiladigan mashina. Tirkama yoki o’ziyurar (avtogreyder), og’ir, o’rtacha va yengil xillari bor. Asosiy ish organi … Read More

GRASIAN FLAVIY (Flavius Greatianus) (359.18.4, Sirmiy — 383.25.8, Lugdunum) — Rim imperatori (367-383). 367 yildan otasi Valentinian I (364-375) bilan birgalikda Rim imperiyasining g’arbiy qismini boshqargan. Xristian dinining tarafdori bo’lgani … Read More

…GRAFIYA (Yunoncha grapho — yozaman) — qo’shma so’z tarkibiy qismi bo’lib, quyidagi ma’no ifodasini beradi: tavsiflash, yozib olish, chizma, tasvir va hokazolar; terminlar — fan nomi, tarkibiy qismi, aks ettirish, … Read More

GRANIT (GRANIT) RAGNAR (1900) — Shvetsiya neyrofiziologi. Shvetsiya Fanlar Akademiyasi prezidenti (1963-65). Ko’rishdagi birlamchi neyrofiziologik jarayonlar (ko’z pardasi alohida neyronlarining bioelektr potentsiallari) ustida tadqiqot olib borgan. Harakatning Markaziy nerv sistemasi … Read More

GRADUS TO’RI (yerning gradus to’ri) — geografik xarita va globuslarda meridianlar va parallellarning kesishishidan hosil bo’lgan to’r. Yer yuzasidagi geografik koordinatalar — uzunliklar va kengliklarni aniqlashga yoki xaritaga koordinatalar bo’yicha … Read More

GRADATSIYA (lotincha gradatio — asta-sekin yuksalish, gradus — pog’ona, daraja) — J. B. Lamarknit evolyutsion nazariyasi bo’yicha filogenez jarayonida tirik organizmlar tuzilishining pog’onama- pog’ona yuksalishi. Lamark fikricha, Gradatsiya muhit sharoitiga … Read More

GORN — burun, Janubiy Amerikaning eng Janubiy nuqtasi. Gorn orolida, olovli yer arxipelagining janla joylashgan (55° 59′ j.k. va 67° 16′ G’.u.). Gorn dengiz sathidan 150 metr tik ko’tarilgan qoyatoshlardan … Read More

GORLOVA GALINA BORISOVNA (1939.15.8, Qozog’iston Respublikasining Qizilo’rda viloyati) — O’zbekiston Respublikasi xalq o’qituvchisi (1995). Olmaliq shahridagi bolalar bog’chasida tarbiyachi, mudira. 1968-99 yillarda Olmaliq shahridagi 21-maktabda boshlang’ich sinf o’qituvchisi. Gorlova daryolarni … Read More

GORDION — Frigiya davlatining qadimgi poytaxti (Sangariya daryosining o’ng qirg’og’ida, Turkiyaning Bebi qishlog’i yaqinida). Arxeologik qazishlar natijasida undan miloddan avvalgi 8-5-asrlarga oid tosh va xom g’ishtdan ishlangan mudofaa devorlari, turar … Read More

GONIDIYALAR (Yunoncha gone — keltirib chiqarish, urug’) — 1) ipsimon bakteriyalarning ko’payishi uchun xizmat qiladigan, harakatchan yoki harakatsiz, bitta hujayradan iborat fragmentlari (bo’laklari); 2) ko’k-yashil suv o’tlarining shilimshiq qobig’i bo’lgan, … Read More