Category: M harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Mezolit (yunoncha mesos-o’rta, oraliq va litos)-o’rta tosh davri; paleolitdan neolitga o’tish davri (miloddan avvalgi 10-7-mingyillik). Geologik pleyspgotsendan hozirgi golotsenga o’tish davri. Inson hayotida katta o’zgarishlar sodir bo’lgan. Mezolitda o’q-yoyning kashf … Read More

Mezana (arabcha)-minoraning yuqori qismi, muazzin azon aytadigan joy. Mezana aylana shaklida va ko’p qirrali, ko’pincha ravoqsimon darchalar galereyasidan iborat bo’ladi. Ichki devorlari ganch bilan naqshlanadi. Mezananing tepasi, odatda, gumbazcha bilan … Read More

Megantrop (mega… va yunoncha antropos-odam)-yirik qazilma odamsimon primat. Pitekantroplar va avstralopiteklar oralig’ida joylashgan. Jag’ suyagi qoldiqlari Yava orolidan (1941, 1953) va Sharqiy Afrikadan (1939) topilgan.

Mediyevistika (lotincha medius-o’rta, aevum-asr, davr)-tarix fani bo’limi, Yevropaning o’rta asrlar davri tarixini o’rganadi. Uning yuzaga kelishini uyg’onish davri tarixchi-gumanistlari ishlari bilan bog’lashadi (xususan, Flavio Bondo, birinchi bor Yevropa tarixida alohida … Read More

Megaron (yunoncha megaron-katta zal)-Yunonistonda Egey madaniyati davrida barpo etilgan bino va uy-joylar turi (miloddan avvalgi 3-2-mingyilliklar). Megaronning tuzilishi oddiy: old tomoni to’g’ri burchak shaklida, peshayvoni ustunli. Asosiy xona katta zal … Read More

Megalitlar (yunoncha megas-katta va litos)-miloddan avvalgi 3-2-mingyilliklarga oid ishlanmagan yoki yarim ishlangan tosh parchalaridan qurilgan diniy mazmundagi inshootlar. G’arbiy Yevropada (Stonxenj, Karnak), Shimoliy Afrika, Janubiy Amerika (Machu-Pikchu, Puma Punku, Olyantaytambo, … Read More

Mahram (arabcha)-tarixiy-etnografik atama, o’zaro yuz ko’rishuvi mumkin bo’lgan erkak va ayol, eng yaqin qarindoshlar. Shariat qoidalariga ko’ra, ayol kishiga er, ota-ona, aka-ukalar, tog’a, bobo, amaki Mahram hisoblanadi.

Mahr (arabcha)-musulmon xalqlarida nikoh paytida kuyov tomonidan kelinga sovg’a qilinadigan ko’chmas mulk, pul yoki sovg’a. Odatda, Mahr uchun bir uy, ayvon, unga barobar sahn bilan hovli, sog’in sigir va boshqa … Read More

Mahdiylik-zamona oxir bo’lganda imom Mahdiy yerga qaytib keladi va adolatli tuzum o’rnatadi deb hisoblaydigan diniy ta’limot. Bu ta’limot dastlab shialar o’rtasida kelib chiqqan, keyinchalik sunniylar orasida ham qisman tarqalgan. Islom … Read More

Mag’rib (arabcha-quyosh botadigan joy)-dunyoning to’rt tomonidan biri, ya’ni Arabiston yarimoroliga nisbatan G’arb tarafni anglatgan. Jazoir, Tunis kabi davlatlar Mag’rib davlatlariga kiradi.