Category: N harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Namoz (forscha)-zardushtiylarning namas so’zidan olingan bo’lib, ibodat, madhiya degan ma’noni anglatadi. Islom ko’rsatmalari bo’yicha bajariladigan maxsus ibodat turi; islomdagi 5 rukndan biri. Namoz musulmonlarga me’roj kechasi farz qilingan birinchi ibodatdir. … Read More

Nayzabozlik -qo’l janggi turlaridan biri; raqibni nayza sanchib maha qilish. Nayzabozlik jang qilishning qadimgi usullaridan biri bo’lib, nayza paydo bo’lishi bilan vujudga kelgan. Nayzabozlikda himoya vositasi sifatida qalqon va sovutdan … Read More

Nayza (amaliy san’atda)-naqsh turi; naqqoshlikda uchi o’tkir ov va jang quroli (nayza)ning uslublashtirilgan shakli takrorlanishidan hosil bo’ladi. Sopol va metall buyumlar bezak mujassamotida keng qo’llanadi, hoshiya naqshlar orasiga ishlanadi. Nayza … Read More

Nazr (arabcha-so’z berish, va’da qilish)-islom qonunshunosligida biror savobli ishni bajarishga ahd qilish yoki muayyan narsani din yo’lida hadya qilish haqida dindorning o’z-o’ziga va’dasi. Islomda Nazrga tashviqot yo’q. Ammo Nazr qilgan … Read More

Nadim (arabcha-do’st, ulfat)-musulmon davlatlarida, O’rta Osiyo xonliklarida xonlar, podsholar, amaldorlarning eng yaqin xizmatkori, mahrami va maslahatchisi. Bazmlarda ishtirok etgan kishilar ham bir-birlariga nisbatan Nadim hisoblangan.

Nadel (ruscha)-chek yer; Rossiya dehqonlarining pomeshchiklaridan olgan yer maydoni, krepostnoy huquq bekor qilingach, dehqon xonadoniga pul evaziga berilgan bir bo’lak yer.

Naddof (arabcha-tarovchi, tituvchi)-o’rta asrlarda paxta yoki jun tituvchi, savalovchi kishi. O’rta Osiyoning yirik shaharlarida alohida mahallalarda yashagan. Ularning mehnati, asosan, kalavachilik-ip yigiruvchilarga paxtani chigitdan ajratib, savalab berishdan iborat bo’lgan. Naddoflar … Read More

Navcha, Dumrov (turkcha)-o’tmishda boylarga yollanib ishlaydigan o’spirin yigitlar. XIX asr oxiri-XX asr boshlarida Zarafshon va Qashqadaryo vohalarida keng tarqalgan. Navcha dehqonchilik bilan bog’liq har xil ishlarni; yer haydash, ekin ekish, … Read More

Navro’z (forscha-yangi kun)-shamsiya (quyosh) yil hisobida yilning birinchi kuni; O’rta Osiyo va Sharq mamlakatlarida yashovchi xalqlarning qadimgi an’anaviy bayrami. Bahorgi tengkunlikka (21 yoki 22 mart), ya’ni Quyoshning Hamal burjiga kirishiga … Read More

Navob, Nabob (arabcha)-1) Boburiylar saltanatida viloyat hokimi. XVIII asrning 1-yarmida saltanat inqiroziga yuz tutgach, Bengaliya, Arkot va boshqalarning Navoblari mustaqil hokim bo’lib qolganlar. XVIII asrning 2-yarmida ingliz mustamlakachilari Navoblarni o’zlariga … Read More