10 sentabr kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon o’z joniga qasd qilishning oldini olish kuni.
? Fashizm qurbonlarini xotirlash kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Qozog‘iston ‐ Oila kuni.
?? Filippin, ?? Estoniya — Bobo-buvilar kuni.
?? AQSh, ?? Kanada ‐ Milliy bobo va buvilar kuni.
?? Gayana — Amerika merosi kuni.
?? Turkmaniston — Baxshilar kuni.
?? Latviya ‐ Otalar kuni.
?? Daniya ‐ Fyord kuni.
?? Avstraliya ‐ Barqaror uy kuni.
?? Tojikiston ‐ Yo’l ishchilari kuni.
?? Gonduras — Bolalarni himoya qilish kuni.
?? Xitoy — O’qituvchilar kuni.
?? Ukraina — Tabiiy gaz va neft sanoati xodimlari kuni.
?? Rossiya ‐ Tank ekipaji kuni.
?? Gibraltar — Milliy kun.
?? Beliz — Milliy kun.

? 10-SENTABRDA SODIR BO’LGAN VOQEALAR:

  • Mil av. 587 — Bobil shohi Navoxudonasor II ning buyrug’i bilan Quddus ibodatxonasi va saroyi yoqib yuborilgan.
  • 627 — Gugenotlarning La-Rosheli qamali.
  • 1509 — Tarixda “Kichik qiyomat” degan nom olgan Istanbul zilzilasi. 10 mingdan ortiq qurbon.
  • 1721 — Buyuk Shimoliy urushni yakunlovchi Nishtadt shartnomasi imzolandi.
  • 1835 — Germaniyada birinchi temir yo’l ochildi
  • 1855 — Qrim urushi: Sevastopol bosib olindi.
  • 1875 — Qo’qon rus qo’shinlari tomonidan bosib olindi.
  • 1919 — Sen-Jermen saroyida Sen-Jermen tinchlik kelishuvi imzolandi.
  • 1939 — Kanada Germaniyaga qarshi urush e’lon qildi.
  • 1960 — Bag’dod konferensiyasida (10-14 sentyabr) Neftni eksport qiluvchi mamlakatlar tashkiloti (OPEK) tashkil etildi.
  • 1977 — Qotillikda ayblangan tunislik muhojir Hamida Jandubi Fransiyada gilyotina bilan qatl etilgan oxirgi jinoyatchi bo’ldi. To’rt yildan keyin o’lim jazosi quroli sifatida gilyotina ta‘qiqlanadi.
  • 1984 — DNK noyobligi — “genetik izlar” kashf etilgan.
  • 1984 — Anatoliy Karpov va Garri Kasparov o‘rtasidagi shaxmat bo‘yicha jahon cheimpioni unvoni uchun musobaqa boshlanib, u rekord muddat — 5 oy davom etgan.
  • 1992 — O‘zbekiston va Laos o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatidi.
  • 1993 — Toshkent shahridagi “Bahor” konsert zalida Mukarrama Turg’unboyeva muzeyi ochildi.
  • 1996 — BMT Yadro sinovlarini har tomonlama taqiqlash to’g’risidagi shartnomani tasdiqladi.
  • 1994 — Toshkentda O‘zbekiston — Germaniya do‘stlik jamiyati tuzildi.
    -2002 — Shveytsariya davlati BMT ga a’zo boʻldi.
  • 2007 — Badarg’adan qaytgan Pokiston Bosh vaziri Navaz Sharif takror deportatsiya qilindi.
  • 2008 — Eronning Bender Abbas shahrida 7.5 magnitudali yer silkinishi kuzatildi.

? 10-SENTABR SANASIDA TAVALLUD TOPGAN MASHHURLAR:

  • 1708 — Kantemir Antiox (1744) — rus shoiri va dip­lomati.
  • 1713 — Jon Terbervill Nidxem (1781) — ingliz tabiatshunosi, abiogenez nazariyasi tarafdori.
  • 1839 — Charlz Sanders Pirs (1914) — amerikalik faylasuf, mantiqchi, matematik, pragmatizm va semiotika asoschisi.
  • 1855 — Robert Iogann Koldevey (1925) — nemis arxeologi, Vavilon qoldiqlarini topgan.
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1892 — Kompton Artur Xolli (1962) — amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1927).
  • 1915 — Toshmuhammad Sarimsoqov (1995) — matematik olim va jamoat arbobi, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademik (1943), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1960), Mehnat Qahramoni (1990). 
  • 1918 — Rahmat Fayziy (1986) — taniqli adib, O’zbekiston xalq yozuvchisi (1978), O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1968).
  • 1924 — Kamolov Sobir — tarixchi, O’zbekiston va Qoraqalpog’istonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi.
  • 1937 — Jared Diamond — amerikalik geograf, tarixchi, ornitolog.
  • 1939 — Qidirboy Soipov (1972) — teatr rassomi, Qoraqalpogʻistonda (1965) va Oʻzbekistonda (1969) xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi.
  • 1943 — Musaxonov Mirzayusuf — fizik olim, O’zbekiston FA akademigi (1995), fizika — matematika fanlari doktori (1982), professor (1982). 
  • 1955 — Larisa Dolina — sovet va rus estrada va jaz ijrochisi, aktrisa, RF xalq artisti.
  • 1976 — Gustavo Kuerten — braziliyalik tennischi, dunyoning sobiq birinchi raqamli raketka ustasi.
  • 1987 — Madina Mamat — uygʻur millatiga mansub xitoylik aktrisa.
  • 1990 — Oʻtkirjon Nigʻmatov — oʻzbek dzyudochisi — paralimpiyachi, 66 kg gacha vazn toifasida ishtirok etgan.
  • 1994 — Ylena Velez — amerikalik moda dizayneri va rassomi.