19 yanvar kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon «Kvark» tvorogi kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Belarus — Qutqaruvchilar kuni.
?? AQSh — Konfederatsiyani xotirlash kuni.
?? Eron — G‘azo sektori kuni.

? VOQEALAR:

  • 639 — Xlodvig Neystriya va Burgund qirolligi taxtiga o‘tirdi.
  • 1127 — Xitoy imperatorlarining Jurchjen ko’chmanchilari tomonidan asirga olinishi.
  • 1806 — Britaniya Yaxshi Umid Burnini okkupatsiya qildi.
  • 1817 — Xose San-Martin Armiyasi bilan And togʻlaridan oʻtdi.
  • 1825 — Ezra Daggett oziq-ovqatni saqlash uchun konserva qutisini patentladi.
  • 1861 — Jorjiya AQShdan ajralib chiqqan 5-shtat bo‘ldi.
  • 1899 — Buyuk Britaniya va Misr Sudan ustidan birgalikda nazorat o’rnatdilar.
  • 1903 — Birinchi “Tour de France” velopoygasi boshlandi.
  • 1938 — Amerikaning General Motors kompaniyasi dunyoda birinchi bo’lib dizel dvigatellarini ommaviy ishlab chiqarishni boshladi.
  • 1945 — Lodz gettosi ozod qilindi.
  • 1955 — AQSh Prezidenti Eyzenxauer dunyoda birinchi televidenie orqali press-konferensiyasini o‘tkazdi.
  • 1966 — Indra Gandi Hindiston bosh vaziri bo‘ldi.
  • 1975 — Qashqadaryo viloyatining o‘lkashunoslik muzeyi tashkil topdi.
  • 1977 — Mayami va Bagama orollarida qor yogʻdi.
  • 1986 — Ispaniya Isroilni tan oldi.
  • 1991 — Saddam Husayn buyrug‘i bilan Fors ko‘rfaziga 816 ming tonna neft oqizib yuborildi.
  • 1992 — Oʻzbekiston va AQSh o’rtasida diplomatik aloqalar o’rnatildi.
  • 1993 — Isroil FOTni jinoiy bo’lmagan yuridik tashkilot deb hisoblashga rozi bo’ldi.
  • 1995 — Rossiya qo‘shinlari Grozniyda prezident saroyini egallashdi.
  • 2001 — Bill Klinton 1999-yilda Yugoslaviyaga qo‘llanilgan iqtisodiy sanksiyani bekor qildi.
  • 2006 — Amerikaning New Horzont yulduzlararo avtomatik stansiyasi Plutonni tadqiq qilish uchun uchirildi.
  • 2017 — ECOWASning Gambiyaga aralashuvi boshlandi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1544 — Fransisk II (1560) — Fransiyaning 11-qiroli (1559-yildan), Shotlandiya qirol-konsorti (1558-yildan), Valualar sulolasidan.
  • 1736 — Jeyms Uatt (1819) — ingliz ixtirochisi, universal issiqlik dvigatelini ixtiro qilgan.
  • 1798 — Avgust Kont (1857) — fransuz faylasufi, sotsiologiya fanining asoschisi.
  • 1807 — Robert Edvard Li (1870) — 19 asr  Amerikaning mashhur qo‘shin boshliqlaridan biri, 1861-65 yillardagi fuqarolik urushida  qatnashgan va janubiy konfederatlar qo‘shiniga bosh bo‘lgan. 
  • 1809 — Edgar Allan Po (1849) — amerika romantik yozuvchisi va adabiy tanqidchisi, simvolizm boshlovchisi.
  • 1839 — Pol Sezann (1906) — fransuz post-impressionist musavviri.
  • 1875 — Mahmudxoʻja Behbudiy (1919) — dramaturg, noshir, din va jamoat arbobi, turkiston jadidchilik harakatining yoʻlboshchisi, milliy maʼrifat rahnamosi.
  • 1912 — Leonid Kantorovich (1986) — sovet matematigi, iqtisodchi, Nobel mukofoti sohibi (1975).
  • 1920 — Xavyer Peres de Kuelyar — Perulik diplomat, BMTning 5-Bosh kotibi.
  • 1921 — Hamidova Manzura — terapevt, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan  fan arbobi.
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1947 — Otayor (2001) — shoir, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi (1993).
  • 1949 — Vahobov Ismoil va
  • 1951 —  Vahobov Isroil  – aka-uka hamnafas xonandalar, O‘zbekiston Respublikasi xalq hofizlari (1999).
  • 1958 — Zulfiqor Musoqov — oʻzbek kinorejissori, «Oʻzbekfilm» kinostudiyasi bosh muharriri.
  • 1983 — Yustina Kovalchik — polshalik chang’ichi, ikki karra jahon va Olimpiya chempioni.
  • 1987 — Ruslan Makarov — oʻzbekistonlik ogʻir atletikachi, Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi.
  • 1992 — Shon Jonson — amerikalik gimnastikachi, Olimpiya chempioni, uch karra jahon chempioni.