2 mart kun tarixi

Bugun 2-mart 2024-yil, shanba.

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon o’smirlar ruhiy salomatligi kuni.
? Xalqaro mushuklarni qutqarish kuni.
? Compakt Disk tug‘ilgan kun.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? AQSh — Oʻqish kuni.
?? Shri-Lanka — Harbiy havo kuchlari kuni.
?? AQSh, Texas — Mustaqillik kuni.
?? Puerto-Riko — AQSh fuqaroligi kuni.
?? Eron, ?? Pokiston, ?? Afgʻoniston — Baluj madaniyati kuni.
?? Anguilla — Jeyms Ronald Vebsterning tug’ilgan kuni.
?? Myanma — Dehqonlar kuni.
?? Efiopiya — Adua jangidagi g‘alaba kuni(1896-yil).
?? Bangladesh — Davlat bayrog’i kuni.

? VOQEALAR:

  • 1476 — Granson jangida Shveytsariya kantonlari Xalq lashkari Burgundiya gersogi Charlz Boldning qo’shinlarini mag’lub etdi.
  • 1498 — Vasko da Gama eskadriyasi Mozambikka yetib keldi.
  • 1699 — Fransuz tadqiqotchisi d’Ibervil Missisipi daryosini topdi.
  • 1711 — Rossiyada oliy davlat organi — Senat joriy qilindi.
  • 1791 — Klod Shapp optik telegrafni namoyish qildi.
  • 1836 — Texas mustaqillik deklaratsiyasi qabul qilindi.
  • 1855 — Rossiya imperiyasida Aleksandr II taxtga chiqdi.
    -1917 — AQSh Kongressi Jons qonunini qabul qildi: Puerto-Riko AQSh hududi deb e’lon qilindi.
  • 1925 — Yaponiyada erkaklarga umumiy ovoz berish huquqi berildi.
  • 1930 — Iosif Stalinning maqolasi “Izvestiya” hazetasida nashr etildi.
  • 1933 — Nyu Yorkda „King-Kong“ filmi namoyish etildi.
  • 1943 — AQSh va Avstraliya harbiy havo kuchlari yapon kuchlariga hujum qilishdi.
  • 1956 — Marokash Fransiyadan mustaqillikka ega bo‘ldi.
  • 1962 — Birmada davlat to‘ntarishi oqibatida sotsializm tarafdorlari hokimiyatni egallashdi.
  • 1963 — Pekinda Xitoy va Pokiston o‘rtasida chegaralar to‘g‘risidagi vaqtinchalik kelishuv imzolandi.
  • 1965 — “Rolling Thunder” operatsiyasining boshlanishi — 1968-yil oktyabrgacha AQSh samolyotlari tomonidan Shimoliy Vetnamning muntazam ravishda bombardimon qilinishi.
  • 1969 — Xitoy va SSSR chegarachilari toʻqnashuvi.
  • 1970 — Rodeziya (zamonaviy Zimbabve) rasman respublika deb e’lon qilindi.
  • 1975 — Eron bir partiyali davlatga aylandi.
  • 1983 — Compakt Disk paydo bo‘lgan kun — birinchi CD namoyish etildi.
  • 1992 — Oʻzbekiston BMTga aʼzo boʻldi.
  • 1992 — Ozarbayjon, Armaniston, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Moldova, Tojikiston, Turkmaniston Respublikalari mustaqil davlatlar sifatida BMTga aʼzo boʻldi.
  • 1992 — Dnestrbo‘yida qurolli to‘qnashuvlar boshlandi.
  • 1993 — Surgutda MDHning neft va gaz bo‘yicha hukumatlararo kengashi tuzildi.
  • 2001 — Tolibonlar Budda haykallarini buza boshlashdi.
  • 2004 — O‘zbekistond xalq yozuvchisi Po‘lat Mo‘min vafot etdi.
  • 2008 — Dmitriy Medvedev Rossiya Prezidenti etib saylandi.
  • 2008 — Lozanna metropoliteni ishga tushdi.
  • 2009 — General Tagme Na Vey (bir kun oldin o’ldirilgan) tarafdorlari Gvineya-Bisau prezidentining qarorgohiga hujum qilishdi. Natijada Xuan Bernardo Viyeyra halok bo’ldi.
  • 2013 — Bresha metropoliteni ishga tushdi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1818 — Konstantin Kaufman (1882) — Turkistonni bosib olish maqsadida Rossiya uyushtirgan harbiy yurishlarning rahbari, Turkiston general-gubernatori (1867—1882). 
  • 1824 — Konstantin Ushinskiy — rus tili o’qituvchisi, Rossiyada ilmiy pedagogikaning asoschisi.
  • 1897 — T.N Qori Niyoziy matematik, O‘zSSR fanlar akademiyasi akademigi va 1- prezidenti.
  • 1913 — Yuriy Aleskerov (1982) — tarixchi olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1975).
  • 1925 — Viktor Yevenko (1986) — grafik rassom, Oʻzbekiston xalq rassomi (1967).
  • 1931 — Mixail Gorbachov — Sovet Ittifoqi tarixida birinchi va oxirgi prezident hamda dunyo tarixining eng katta sotsialistik mamlakatni parchalashi orqali tanilgan.
  • 1952 — Viktor Yevenko (1986) — grafik rassom, Oʻzbekiston xalq rassomi (1967).
  • 1954 — Shavkat Alimov — matematik olim, O‘zbekiston FA akademigi (2000).
  • 1968 — Daniel Kreyg — angliyalik aktyor, Jeyms Bond rolininig ijrochisi.
  • 1982 — Eshli Fiers — amerikalik aktrisa
  • 1989 — Marsel Xirsher — avstriyalik chang’ichi, ikki karra Olimpiya chempioni, 7 karra jahon chempioni.
  • 1992 — Meysi Richardson-Sellers — ingliz aktrisasi.