5 may kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon kulgi kuni.
? Xalqaro doya (akusherka)lar kuni.
? Afrikaning Butunjahon merosi kuni.
? Xalqaro permakultura kuni.
? Butunjahon qo’l gigiyenasi kuni.
? Butunjahon o’pka gipertenziyasi kuni.
? Xalqaro malikalar kuni.
?? Yevropa kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Litva, Vengriya, Mozambik, Portugaliya, Ruminiya, Kabo-Verde, Angola, Ispaniya — Onalar kuni.
?? Daniya — Ozodlik kuni.
?? Portugaliya, ?? Braziliya, ?? Senagal, ?? Mozambik, ?? Angola, … — Portugal tili va madaniyati kuni.
?? Buyuk Britaniya — Sassiqkoʻzan kuni.
?? Dominikan Respublikasi — Daraxt ekish kuni.
?? AQSh — Milliy karikaturachilar kuni.
?? AQSh — Milliy astronavtlar kuni.
?? Belarus  — Matbuot kuni.
?? Tonga — Bolalar kuni.
?? Palau — Qariyalar kuni.
?? Gayana — Hindlarning kelishi kuni.
?? Efiopiya — Vatanparvarlar g’alabasi kuni.
?? Yaponiya, ?? Janubiy Koreya — Bolalar kuni
?? Niderlandiya — Ozodlik kuni.
?? Qirg‘iziston — Konstitutsiya kuni.
?? Avstriya — Milliy sotsializm qurbonlari xotirasiga zo’ravonlik va irqchilikka qarshi xotira kuni.

? VOQEALAR:

  • 1260 — Xubulay Mo‘g‘ullar imperiyasining Buyuk xoni bo‘ldi.
  • 1762 — Rossiya Yetti yillik urushdan chiqdi.
  • 1764 — Sankt-Peterburgda Yeketrina II farmoni bilan  Rossiyadagi 1-ayollar ta’lim muassasasi — burjua qizlari uchun maktab (Smolniy instituti) tashkil etildi.
  • 1788 — Ispan dengizchisi Martines Kanadaning Vankuver orollarini ochdi.
  • 1789 — Qirol Lyudovik XVI 1614-yildan buyon birinchi marta General Shtatlarni chaqirdi.
  • 1816 — Karl Avgust Saks-Veymar-Eyzenaxskiy birinchi nemis konstitutsiyasini taqdim etdi.
  • 1821 — Muqaddas Yelena orolida Napoleon I vafot etdi.
  • 1836 — Belgiyada Yevropadagi ilk temir yo‘l ishga tushdi.
  • 1862 — Fransiyaning Meksikadagi intevensiyasi paytida Puebla jangi.
  • 1912 — Shvetsiyaning Stokgolm shahrida V Olimpiya o‘yinlariga start berildi. 
  • 1912 — «Pravda» gazetasining birinchi soni nashr etildi.
  • 1919 — Parijda “Qizil Xoch jamiyati Ligasi” ni tuzish haqidagi akt imzolandi.
  • 1920 — Sakko va Vansetti qaroqchilikda ayblanib qamoqqa olindi.
  • 1921 — Koko Shanel “Chanel No.5” atirlarini taqdim etdi.
  • 1936 —  Efiopiyaning italyan qo‘shinlari tomonidan bosib olinishi.
  • 1949 — Londonda 10 ta davlat vakillari Yevropa Ittifoqining Ustaviga imzo chekishdi.
  • 1956 — Tokio shahrida dzyudo bo‘yicha 1-jahon chempionati boshlandi.
  • 1993 — Mustaqil Qirg‘izistonning birinchi Konstitutsiyasi qabul qilindi.
  • 1994 — “O‘zbekiston Qahramoni” unvoni, “Oltin yulduz”, “Jasorat”, “Shuhrat” medallari, “Mustaqillik”, “Do‘stlik” ordenlari ta’sis etildi.
  • 1994 — Bishkek shartnomasi: Qorabog’ nizosi hal qilindi.
  • 2004 — Pablo Picassoning «Trubka tutgan bola» kartinasi 104 million dollarga sotildi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1599 — Oliver Kromvel (1658) — Angliya inqilobining yetakchisi, 1653-yildan Angliya, Shotlandiya va Irlandiyaning lord protektori.
  • 1652 — Boris Sheremetev (1719) — rus harbiy arbobi, diplomat, general-feldmarshal, Rossiyaning birinchi grafi.
  • 1811 — Jon Dreyper (1882) — amerikalik kimyogar, Oyni birinchi bo‘lib suratga olishga  erishgan.
  • 1813 — Syoren Kyerkegor (1855) — daniyalik faylasuf, ekzistentsializm asoschisi.
  • 1818 — Karl Marks (1883) —  nemis faylasufi, tarixchisi, iqtisodchisi, sotsiologi, siyosiy jurnalisti va sotsial inqilobchisi.
  • 1819 — Stanislav Monyushko (1872) — polyak kompozitori, dirijyor, organchi, pedagog, milliy kompozitorlik maktabi asoschilaridan.
  • 1846 — Genrik Adam Senkevich (1916) — polyak yozuvchisi, Nobel mukofoti sohibi (1905).
  • 1910 — Hamid Sulaymonov — (1979) — adabiyorshunos, matnshunos, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1964).
  • 1916 — Mutal (Mutavakkil) Burhonov (2002) — bastakor, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi (1964), Oʻzbekiston xalq artisti (1974).
  • 1918 — Matyoqub Qoʻshjonov (2005) — Oʻzbek adabiyotshunosi va munaqqidi.
  • 1921 — Artur Leonard Shavlov (1999) — amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1981).
  • 1923 — Mixail Yegorov (1975) — sovet razvedkachisi, Qizil Armiya serjanti, 1945-yilda Meliton Kantaria bilan birgalikda Reyxstag tomida G’alaba bayrog’ini qadagan.
  • 1929 — Ibrohim Yusupov (2008) — Qoraqalpoq yozuvchisi, O‘zbekiston Xalq shoiri.
  • 1944 — John Rhys-Davies — buyuk britaniyalik kino va ovoz aktyori.
  • 1950 — Abduvaliyev Salimboy — tadbirkor, Oʻzbekiston Milliy Olimpiya qoʻmitasi vitse-prezidenti.
  • 1961 — No‘mon Murodov — O‘zbekiston xalq artisti.
  • 1988 — Adel — ingliz musiqachisi.