9 sentabr kun tarixi

👉 BAYRAMLAR:

🇺🇳 Xalqaro ta’limni hujumlardan himoya qilish kuni.
🌏 Xalqaro Sudoku kuni.
🌎 Xalqaro go’zallik kuni.
🌏 Butunjahon birinchi yordam kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇨🇷 Kosta-Rika ‐ Bolalar kuni.
🇸🇰 Slovakiya — Xolokost va irqiy zo’ravonlik qurbonlari kuni.
🇷🇺 Rossiya, 🇺🇦 Ukraina ‐ Qrim urushi qurbonlarini xotirlash kuni.
🇮🇩 Indoneziya ‐ Milliy sport kuni.
🇹🇭 Tailand ‐ Thung Yai-Huai yovvoyi tabiat qo’riqxonalari kuni.
🇲🇩 Moldova — Davlat xavfsizlik xodimlari kuni.
🇬🇧 Buyuk Britaniya ‐ Favqulodda vaziyatlar xizmati kuni.
🇧🇷 Braziliya — Administratorlar kuni.
🇹🇲 Turkmaniston ‐ Energetika sanoati xodimlari kuni.
🇯🇵 Yaponiya — Xrizantema kuni.
🇺🇦 Ukraina ‐ Jismoniy tarbiya va sport kuni.
🇺🇦 Ukraina ‐ Ukraina kinosi kuni.
🇰🇵 Shimoliy Koreya — Mustaqillik kuni.
🇹🇯 Tojikiston — Mustaqillik kuni.

👉9-SENTABRDA SODIR BO’LGAN VOQEALAR:

  • mil. av. 479 — Plateya jangi
  • 337 — Imperator Konstantinning uch o’g’li Rim imperiyasini o’zaro taqsimladilar.
  • 1141 — Qatvon jangi — Qoraxoniylar va saljuqiylarning bilashgan qo‘shini bilan qoraxitoylar o‘rtasidagi mashhur jang — bo‘lgan kun
  • 1493 — Krbavedagi jang.
  • 1513 — Flodden jangi — ingliz qo‘shinlari tomonidan Shotlandiya qiroli Yakov IV mag‘lubiyatga uchradi va o‘ldirildi.
  • 1570 — turklar Nikosiyani (Kipr) bosib olishdi.
  • 1776 — Shimoliy Amerikadagi 13 koloniya bir davlatga birlashdi, Amerika Qo‘shma Shtatlari nomi paydo bo‘ldi.
  • 1801 — Sankt-Peterburgda Qozon cherkovi ochildi.
  • 1801 — Boku va Boku viloyati Rossiya imperiyasi tarkibiga kirdi.
  • 1835 — Fransiyada matbuotga qattiq senzura joriy etildi.
  • 1850 — Kaliforniya AQShning 31-shtati bo’ldi.
  • 1886 — Shveysariyaning Bern shahrida mualliflik huquqi sohasidagi birinchi xalqaro shartnoma bo‘lgan adabiy va san’at asarlarini himoya qilish to‘g‘risidagi konventsiya imzolandi.
  • 1892 — amerikalik astronom E. Barnard Yupiterning beshinchi sunʼiy yoʻldoshi — Amalteyani kashf etdi.
  • 1893 — Germaniyada «Shtutgart» futbol klubi tashkil etildi.
  • 1905 — Rossiyada universitetlarning muxtoriyati va ularning rektorlarni tanlash huquqi toʻgʻrisida dekret eʼlon qilindi.
  • 1926 — Amerikaning NBC teleradiokompaniyasi tashkil etildi.
  • 1932 — Ispaniya hukumati Kataloniyaga avtonomiya berdi.
  • 1945 — Xitoy-Yaponiya urushining tugashi (1937-1945).
  • 1970 — «VAZ-2101» — «Jiguli» avtomobillarini ishlab chiqarish boshlandi.
  • 1991 — Tojikiston o’z mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1993 — Isroil -Falastin tinchlik jarayoni: Falastin Ozodlik Tashkiloti Isroilni qonuniy davlat sifatida rasman tan oldi.
  • 1996 — “Ma’naviyat va ma’rifat” nashriyoti tashkil etildi.
    -1999 — Moskvadagi terroristik xurujlar natijasida yuzdan ortiq kishi nobud boʻldi.

👉 9- SENTABR SANASIDA TAVALLUD TOPGAN MASHHURLAR:

  • 214 — Avrelian (275) — Rim imperatori (270-275).
  • 384 — Gonoriy (423) — G’arbiy Rim imperiyasining birinchi imperatori (395-423).
  • 1151 — Jamoliddin Ubaydulloh ibn Ibrohim (1233) — “Abu Hanifa as-Soniy” (Ikkinchi Abu Hanifa)
    nomi bilan mashhur alloma.
  • 1583 — Freskobaldi (1643) – italyan kompozitori va organ ijrochisi.
  • 1737 — Luidji Galvani (1798) — italiyalik fizik va fiziolog, elektr nazariyasining asoschilaridan biri.
  • 1852 — Poynting Jon Genri (1914) — ingliz olimi, London Qirollik jamiyati a’zosi (1888 yildan).
  • 1871 — Gubkin Ivan Mixaylovich (1939) — rus geologi, Rossiya neft geologiyasining asoschisi akademik (1929).
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1908 — Odil Shokirov Sharipovich (1986) — ortoped-travmatolog, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1974). Tibbiyot fanlari doktori (1967), professor (1971). 
  • 1909 — Shojalilov Shoqosim (1984) — xonanda va sozanda (tanbur), O’zbekiston xalq hofizi (1950). 
  • 1922 — Sunnatulla Anorboyev — (2003) — Yozuvchi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi (1973).
  • 1923 — Daniel Carleton Gajdusek (2009) — amerikalik vrach, virusolog va epidemiolog, Nobel mukofoti sohibi (1976).
  • 1930 — Nadejda Rumyantseva (2008) — sovet kinoaktrisasi, RSFSR xalq artisti.
  • 1953 — Alisher Usmonov — rossiyalik tadbirkor, milliarder.
  • 1960 — Xyu Grant — ingliz kino aktyori.
  • 1980 — Mishel Uilyams — amerikalik aktrisa, «Oltin globus» mukofoti sovrindori.
  • 1985 — Luka Modrich — Xorvatiyalik futbolchi, Xorvatiya terma jamoasi va Real Madrid klubi yarim himoyachisi.