Pareto (Pareto) Vilfredo

Pareto (Pareto) Vilfredo (1848.15.7, Parij — 1923.20.8, Semi-ni, Jeneva yaqinida) — italyan iqtisodchisi va sosiologi, iqtisodiy nazariyadagi mat. maktabi vakili, marjinalizmning «Lo- zanna maktabi» an’analarining davom- chisi. 1893— 1906 y.larda Lozanna un- tida iqtisodis prof. P. siyosiy iqtisod kishilarnim ehtiyojlari b-n ularni qondirishnsh cheklangan vositalari o’rtasidagi m vozanatni belgilaydigan mexanizm! i o’rganishi kerak, buning uchun matematik va statistik tahlil usullart .i qo’llash zarur, deb qaraydi. Daromad- larning taqsimlanishi, farovonlikning iqtisodiy nazariyasi to’g’risidagi «Pa- reto qonuni»ni ta’riflab bergan. Mark- sizmga va inqilobiy harakatlarga dush- manlik ko’zi b-n qaragan. Naflikning an’anaviy mikdoriy o’lchash usullaridan voz kechib, «ijtimoiy maksimal nafli- lik» («Pareto optimumi») tushunchasini kiritdi. U funktsional yondoshuv asosi- da ayir-boshlashning birdan-bir sababi naflilik (ehtiyoj) degan qoidadan voz kechib, iqtisodiy tizimni butunligi- cha izohlashga o’tdi, talab va taklifga iqtisodiyotni muvozanatlovchi unsurlar sifatida qaradi. Asosiy asarlari 2 jildli «siyosiy iqtisod kursi» (1896-99), «siyosiy iqtisod darsligi» (1906), «umumiy so- tsiologiya bo’yicha traktat» (1916) va b.