13 mart kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Afrika skautlari kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Buyuk Britaniya — Chekish taqiqlangan kun.
?? Tailand —  Fillar kuni.
?? Liberiya — Bezatish kuni.
?? AQSh — Kokosli tort kuni.
?? Grenada — Inqilob kuni.

? VOQEALAR:

  • 624 — Badr jangi.
  • 1656 — Yangi Amsterdamda (hozirgi Nyu-York) yahudiylarga sinagogalar qurish taqiqlandi.
  • 1781 — ingliz astronomi Uilyam Xerschel Uranni kashf etdi.
  • 1845 — Mendelson-Bartoldining skripka kontserti E minorda birinchi marta ijro etildi.
  • 1852 — “NY Lantern Weekly” gazetasi Sem tog‘aning birinchi rasmini nashr etdi.
  • 1869 — D. Mendeleyev o‘zining Davriy jadvalini tuzishni nihoyasiga yetkazdi.
  • 1877 — Quloqchin (наушники) patentlandi.
  • 1881 — Rossiya imperatori Aleksandr II suiqasd qurboni bo‘ldi.
  • 1884 — Xartum qamali.
  • 1917 — «Izvestiya» gazetasining birinchi soni nashr etildi.
  • 1921 — Mongoliya o‘z mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1925 — Tennessida evolyutsiya ta’limotini o‘qitish taqiqlandi.
  • 1938 — Rus tili SSSRdagi barcha maktablarda o’qish uchun majburiy fan sifatida joriy etildi.
    -1943 — Xolokost: Krakovdagi getto qirgʻini.
  • 1954 — SSSR Davlat Xavfsizlik qo‘mitasi (KGB) tuzildi.
  • 1974 — Parijda Sharl de Goll nomidagi aeroport ochildi.
  • 1988 — Eng uzun suvosti tunneli — Seykan ochildi (Xonsyu-Xokkaydo 53,85 km).
  • 1995 — Lars von Trier «Poklik nazorati» shov-shuvli namoyishini yaratdi.
  • 1996 — Buyuk Britaniyadagi Danblayn boshlang’ich maktabidagi qirg’in.
  • 1997 — Teleefirda gʻayritabiiy olov paydo boʻldi.
  • 2004 — DARPA Grand Challenge robotlarining birinchi musobaqasi bo’lib o’tdi.
  • 2004 — Opera tenori Luchano Pavarotti “Metropolitan Opera” sahnasida tomoshabinlar bilan xayrlashdi.
  • 2013 — Fransisk 266-Rim Papasi etib saylandi.
  • 2014 — Roskomnadzor veb-saytlarni sudgacha bo’lgan birinchi ommaviy bloklashni amalga oshirdi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1720 — Sharl Bonnet (1793) — shveytsariyalik tabiatshunos va faylasuf, partenogenez hodisasini kashf etgan.
  • 1733 — Jozef Pristli (1804) — ingliz ruhoniysi, faylasuf, kimyogar, kislorod va ammiakni kashf qilgan.
  • 1741 — Iosif II (1790) — Germaniya qiroli (1764-yildan), Muqaddas Rim imperiyasi imperatori (1765-yildan).
  • 1855 — Persival Lovell (1916) — amerikalik astronom, matematik, diplomat va ishbilarmon.
  • 1888 — Anton Makarenko — (1939) — sovet pedagogi va yozuvchisi.
  • 1899 — Jon Van Flek (1980) — amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1977).
  • 1900 — Seferis  Giorgos (1971) — grek shoiri, Nobel mukofoti sohibi (1963).
  • 1907 — Mircha Eliade (1986) — ruminiyalik yozuvchi, dinlar tarixchisi.
  • 1910 — Irina Bugrimova (2001) — sovet sirk artisti, SSSRda birinchi hayvon o‘rgatuvchi ayol.
  • 1911 — Ronald Xabard (1986) — amerikalik fantast yozuvchi va faylasuf.
  • 1913 — Sergey Mixalkov (2009) — sovet shoiri, dramaturg, masalchi, SSSR va Rossiya madhiyalari muallifi.
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1922 — Devid Kugultinov (2006) — sovet va qalmoq shoiri, jurnalist, harbiy korrispondent.
  • 1925 — Jon Teyt (2019) — amerikalik matematik.
  • 1926 — Doğan Avcıoğlu (1983) — turk jurnalisti, yozuvchi, mutafakkir va siyosatchi.
  • 1942 — Sketmen Jon (1999) — amerikalik jaz musiqachisi va shoiri.
  • 1944 — Igor Kio (2006) — sovet sirk artisti, illyuzionist.
  • 1951 — Irina Alfyorova — teatr va kino aktrisasi, Rossiya xalq artisti.
  • 1992 — Kaya Rouz Skodelario-Devis — ingliz aktrisasi.
  • 1993 — Simen Xegstad Kryuger — norvegiyalik chang‘ichi, ikki karra olimpiya chempioni.
  • 1995 — Anna Vyaxireva — rossiyalik gandbolchi, Olimpiya chempioni (2016).
  • 1995 — Mikaela Shiffrin — amerikalik tog’ chang’ichisi, ikki karra Olimpiya chempioni, ko’p karra jahon chempioni.