26 aprel kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? BMT — Butunjahon intellektual mulk kuni.
?? Xalqaro Chernobil fojiasini xotirlash kuni.
? Tashxis qo’yilmagan bolalar kuni.
? Xalqaro uchuvchilar kuni.
? Xalqaro kotibalar kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? AQSh — Milliy bolalar va uy hayvonlari kuni.
?? AQSh — Daraxt ekish kuni.
?? AQSh — Milliy dissertatsiya kuni.
?? Rossiya — Tatar tili kuni.
?? Tanzaniya — Milliy birlashuv kuni.
?? Armaniston — Chegarachilar kuni.
?? Rossiya — Radiatsiyaviy avariyalar va falokatlar qurbonlari xotirasi kuni.
?? Malayziya — Sulton Terengganuning tug’ilgan kuni.

? VOQEALAR:

  • Mil. av. 1457 — Megiddo jangi: Fir’avn Tutmos III qo’shinlari Shimoliy Suriya va Falastin shohlarining koalitsiyasini mag’lub etdi.
  • 1164 — Vladimirda knyaz Andrey Bogolyubskiy Kiyev darvozasi namunasida Oltin darvozani qurdi va Vladimir qal’a devorlarini qurishni yakunladi.
  • 1607 — Amerikaning birinchi ingliz ko’chmanchilari Genri burniga (Virjiniya) kelib tushishdi.
  • 1658 — Podsho Aleksey Mixaylovichning farmoni bilan Moskva Kremlining asosiy minorasi Spasskaya deb o’zgartirildi.
  • 1755 — Moskva davlat universiteti tashkil topdi.
  • 1792 — «Marselza» inqilobiy madhiyasining tug’ilgan kuni.
  • 1795 — Rossiya imperiyasi Kurlyandiyani qo’shib oldi.
  • 1798 — Fransiya Jeneva Respublikasini qo’shib oldi.
  • 1803 — L’Aigle shahri yaqinida minglab meteorit parchalari yerga tushdi. Bu hodisa Yevropa olimlarini meteoritlar mavjudligiga ishontirdi.
  • 1828 — Rossiya imperiyasi Usmonli imperiyasiga qarshi urush e’lon qildi.
  • 1912 — Rus animatorlari ilk bor qo‘g‘irchoq film yaratishdi.
  • 1920 — Xorazm Xalq Sovet Respublikasi tashkil topdi.
  • 1921 — London ko‘chalarida ilk bor mototsiklda politsiya patrullari paydo bo‘ldi.
  • 1925 — Paul fon Gindenburg Veymar Respublikasi prezidenti etib saylandi.
  • 1954 — SSSR Oliy Kengashi o’z Prezidiumining Qrim viloyatini RSFSR tarkibidan Ukraina SSR tarkibiga o’tkazish to’g’risidagi farmonini tasdiqladi va SSSR Konstitutsiyasiga tegishli o’zgartirishlar kiritdi.
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1964 -Tanganika va Zanzibarning Tanzaniya Respublikasiga birlashishi.
  • 1966 — Toshkentda 8 balli zilzila sodir bo‘ldi.
  • 1986 — Insoniyat tarixidagi eng katta texnogen falokatlardan biri: Chernobil AESda avariya ro‘y berdi.
  • 1991 — Riga shahrida Arkadiy Raykinning 80 yilligiga bag‘ishlangan “Kulgi-91” birinchi xalqaro satira va yumor festivali ochildi.
  • 1994 — so‘nggi asosiy zarracha t-kvark kashf qilindi.
  • 1994 — Janubiy Afrikada irqiy kamsitishlarsiz dastlabki saylov boʻldi. Unda Nelson Mandela boshchiligidagi Afrika Milliy Kongressi (AMK) g’olib chiqdi va Nelson Mandela Janubiy Afrika Respublikasi prezidenti etib saylandi.
  • 1996 — “Amir Temur” ordeni ta’sis etildi.
  • 1996 — «O’zbekistan Respublikasida xizmat ko’rsatgan jurnalist» faxriy unvoni ta’sis etildi.
  • 1998 — Davlat Dumasi Sergey Kiriyenkoni RF hukumati boshligʻi lavozimiga tasdiqladi.
  • 1999 — “Chernobil” kompyuter virusi dunyo bo‘yicha taxminan yarim million kompyuterni zararladi.
  • 2002 — Erfurtdagi Gutenberg gimnaziyasidagi qirg’in, 17 kishi halok bo’ldi.
  • 2003 — 12 yillik tanaffusdan so’ng, Rossiya ekspeditsiyasi markaziy Arktikada — Shimoliy qutbdan 150 km uzoqlikda aylanib yuruvchi muz qatlamida joylashgan stantsiyada Rossiya bayrog‘i — trikolorni ko’tardi.
  • 2015 — Qozog’istonda prezidentlik saylovlari: 1991 yildan beri hokimiyat tepasida turgan Nursulton Nazarboyev 97,75% ovoz olgan.
  • 2019 — Tarixdagi eng ko’p daromad keltirgan filmlardan biri bo’lgan «Qasoskorlar: Endgame» AQSHda 2,8 milliard dollar yig’ib keng prokatga chiqdi.

? TAVALLUDLAR:

  • 121 — Mark Avreliy — Rim imperatori (161-180), faylasuf
  • 1575 — Mariya Medichi — Fransiya qirolichasi (1600-1614), Genrix IV ning rafiqasi, Lyudovik XIII ning onasi.
  • 1660 — Defo Daniel (1731) — ingiliz yozuvchisi, publisist, realistik nasr asoschilaridan biri.
  • 1710 — Tomas Rid (1796) — Shotlandiya «sog’lom aql» falsafa maktabining asoschisi.
  • 1798 — Viktor Ejen (1863) — fransuz rassomi, progressiv romantizmning yirik namoyandasi. 
  • 1812 — Alfred Krupp (1887) — nemis sanoatchisi va ixtirochi, “Krupp” metallurgiya va muhandislik konserni asoschisi.
  • 1886 — Abdulla To‘qay (1913) — tatar shoiri, adabiyotshunos, publitsist va tarjimon.
  • 1886 — Ma Reyni (haqiqiy ismi Gertrude Pridjitt; 1939) — amerikalik qoʻshiqchi, “blyuzlar onasi”.
  • 1889 — Vitgenshteyn Lyudvig (1951) — avstriyalik faylasuf va mantiqshunos, analitik falsafa namoyandasi.
     — 1896 — Lutfixonim Sarimsoqova (1991) — O‘zbek teatr va kino san’atining yorqin yulduzi.
  • 1898 — Visente Aleysandre (1984) — ispan shoiri, Nobel mukofoti sohibi (1977).
  • 1918 — Fanny Blankers- Kun (2004) — gollandiyalik sportchi, to’rt karra Olimpiya chempioni.
  • 1925 — Mikel Ferrero — italiyalik tadbirkor, otasi Pietro Ferrero tomonidan asos solingan qandolatchilik mahsulotlari ishlab chiqaruvchi Ferrero shirkatining egasi.
  • 1925 — Rahim Nurmuhamedov — xirurg va gerontolog olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1975).
  • 1932 — Maykl Smit (2000) — kanadalik biokimyogar, Nobel mukofoti sohibi (1993).
  • 1933 — Arno Allan Penzias — nemis-amerikalik astrofizik, Nobel mukofoti sohibi (1978).
  • 1936 — Botir Zokirov (1985) —  O’zbekistan xalq artisti.
  • 1938 — Jamol Kamol — O’zbekiston xalq shoiri (1992). 
  • 1954 — Muhammad Yusuf — (2001) — Oʻzbekiston xalq shoiri (1998), jamoat arbobi.
  • 1963 — Jet Li — Xitoylik kinoaktyor, ushu ustasi.
  • 1970 — Melaniya Tramp — amerikalik fotomodel va dizayner, Donald Trampning rafiqasi.
  • 1972 — Nikolay Luganskiy — rus pianinochisi, o’qituvchi, Rossiya xalq artisti.
  • 1974 — Ilhom Farmonov — xonanda, O‘zbekiston Respublkasida xizmat ko‘rsatgan artist.
  • 1980 — Bekzod Tojiyev — Oʻzbekistonlik aktyor va rejissyor.
  • 1991 — Yorgen Grobak — norvegiyalik biatlonchi, ikki karra Olimpiya chempioni (2014).
  • 2006 — Kamila Valiyeva — rossiyalik figurali uchish ustasi, Olimpiya chempioni (2022).