13 sentabr kun tarixi

Bugun 13-sentabr 2023-yil, chorshanba.

? BAYRAMLAR:

? Xalqaro shokolad kuni.
? Penitsillinning tug’ilgan kuni.
? Dasturchilar kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Meksika — O’g’il qahramonlar kuni.
?? Buyuk Britaniya ‐ Roald Dahl kuni.
?? Tojikiston — Yerni rivojlantirish bo’yicha mutaxassis kuni.
?? Mavrikiy — Muhandislar kuni.

?13-SENTABR SANASIDA SODIR BO’LGAN VOQEALAR:

  • 533 — Detsima jangi: Karfagen vandallardan qutqarildi.
  • 1644 — Aberdin jangi.
  • 1645 — Filipxou yonidagi jangi.
  • 1741 — Rossiya imperiyasida fabrikalarda ish kunini 15 soat bilan cheklash to’g’risida farmon chiqarildi.
  • 1745 — Birinchi geografik «Rossiya atlasi» nashr etildi.
  • 1759 — Kvebek jangi.
  • 1812 — 1812 yilgi Vatan urushi: Filidagi kengashda Moskvani jangsiz tark etishga qaror qilindi.
  • 1902 — Buyuk Britaniyada birinchi marta jinoyat joyidan uning barmoq izlari ayblanuvchining aybiga dalil sifatida ishlatildi.
  • 1922 — Dunyodagi eng issiq harorat Afrikadagi Liviya cho’lida kuzatilgan (+57.7°C).
  • 1929 — ingliz bakteriologi Aleksandr Fleming o’zining kashfiyoti — penitsillinni birinchi marta jamoatchilikka taqdim etdi.
  • 1948 — Hind armiyasi Haydarobodga bostirib kirdi.
  • 1953 — Nikita Xrushchyov SSSR KP MK Bosh kotibi etib saylandi.
  • 1956 — IBM qattiq disk ishlab chiqardi.
  • 1960 — bionikaning tug’ilgan kuni (birinchi simpozium AQShda bo’lib o’tdi).
  • 1968 — Albaniya Varshava shartnomasi tashkilotidan chiqdi.
  • 1989 — Alisher Navoiy nomidagi Davlat mukofoti ta’sis etilgan kun. O’zbekiston Respublikasida badiiy ijod sohasidagi eng oliy mukofot.
  • 1991 — AQSh prezidenti Jorj Bush Isroilga SSSRdan emigrantlar uchun uylar qurilishi uchun 10 milliard dollar ajratishni rad etdi.
  • 1993 — Vashingtonda Falastin prezidenti Yosir Arafot va Isroil Bosh vaziri Ishoq Rabin oʻrtasida oʻzaro bitim imzo­landi.
  • 1999 — Moskvadagi portlashlar oqibatida 124 kishi halok boʻldi.
  • 2001 — Usama bin Laden oilasining 24 a’zosi AQShni Federal qidiruv byurosi himoyasi ostida havo yo’li bilan tark etdi.
  • 2008 — Dehlida bir qator teraktlar.
  • 2009 — Taldiqo’rg’on narkologiya dispanserida sodir bo’lgan yong’inda 38 kishi halok bo’ldi.
  • 2010 — Mirzo Ulug’bek haykali va muzeyining ochilish marosimi bo’lib o’tdi.
  • 2013 — Novgorod yaqinidagi nevrologik -internatdagi yong’inda 37 kishi halok bo’ldi.

? 13-SENTABRDAGI TAVALLUDLAR:

  • 1766 — Semyuel Uilson (1854) — Amerikaning milliy ramzi — Sem amaki.
  • 1874 — Shyonberg Arnol’d (1951) — Avstriya kompozitori, musiqa nazariyotchisi, pedagog, dirijyor va rassom.
  • 1886 — Robert Robinson (1975) — ingliz organik kimyogari, Nobel mukofoti sovrindori (1947).
  • 1887 — Leopold Ruzicka (1976) — shveytsariyalik kimyogar, Nobel mukofoti sovrindori (1939).
    Kun tarixi kanalidan olindi.
  • 1903 — Milenin Semyon (1966) — teatr rassomi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1944).
  • 1907 — Cheprakov Konstantin (1972) — moyboʻyoqchi rassom, grafikachi, Oʻzbekston xalq rassomi (1967).
  • 1913 — Tojiyev Fuat (2001) — kimyogar olim.
  • 1923 — Zoya Kosmodemyanskaya (1941 yilda qatl qilingan) — Sovet partizani, Ulug‘ Vatan urushida Sovet Ittifoqi Qahramoni (o’limidan keyin) unvoniga sazovor bo’lgan birinchi ayol.
  • 1929 — Nikolay Gyaurov (2004) — opera xonandasi (bas), Bolgariya xalq artisti (1962).
  • 1951 — Aleksandr Rozenbaum — qo’shiqchi-bard, shoir, bastakor, aktyor, Rossiya xalq artisti.
  • 1964 — Ilya Segalovich (2013) — rossiyalik tabdirkor, dasturchi va jamoat arbobi, Yandex kompaniyasi asoschilaridan biri.
  • 1973 — Fabio Kannavaro — italiyalik futbolchi, jahon chempioni (2006), 2006-yilda dunyoning eng yaxshi futbolchisi.
  • 1989 — Tomas Myuller — nemis futbolchisi, jahon chempioni (2014).
  • 1996 — Lili Reynxart — amerikalik aktrisa.