16 sentabr kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? BMT — Xalqaro ozon qatlamini saqlash kuni.
? Xalqaro intervension kardiologiya kuni.
? Dasturiy ta’minot erkinligi kuni.
? Butunjahon suyak iligi donorlari kuni.
? Xalqaro Qizil Panda kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? AQSh ‐ Milliy gimnastika kuni.
?? Italiya, Verona — Julietaning tug’ilgan kuni.
?? AQSh ‐ Milliy raqs kuni.
?? AQSh ‐ Milliy tozalash kuni.
?? Ukraina, ?? Rossiya, ?? Belarus ‐ Jarroh kuni.
?? Rossiya ‐ Inson resurslari menejeri kuni.
?? Malayziya ‐ Qurolli Kuchlar kuni.
?? Ukraina ‐ Farmatsevtika xodimlari kuni.
?? Ukraina ‐ Ixtirochilar va novatorlar kuni.
?? Maldiv orollari ‐ Maldiv orollari milliy kuni.
?? Liviya — Shahidlar kuni.
?? Sent-Kitts va Nevis — Milliy qahramonlar kuni.
?? Malayziya — Malayziya kuni.
?? Meksika — Mustaqillik kuni.
?? Papua-Yangi Gvineya — Mustaqillik kuni (1975, Avstraliyadan).
?? Kambodja — Ajdodlar bayrami (Pchum Ben).
?? Qirg’iziston — Davlat xavfsizlik xizmati xodimlari kuni.
?? Qozog‘iston — Onalar kuni.

?16-sentabrda sodir bo’lgan voqealar:

  • 1492 — Kolumb Saragoss dengizini ochdi.
  • 1654 — Smolensk qamali.
  • 1795 — Buyuk fransuz inqilobi:  inglizlar  Kap koloniyasini egallashdi.
  • 1810 — Meksika Ispaniydan mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1821 — Rossiya imperiyasi Alyaskaga bo‘lgan o‘z huquqlarini tasdiqladi.
  • 1859 — ingliz tadqiqotchisi David Livingiston Nyasa (Afrika) ko‘lini ochdi.
    -1889 — Vashingtonda 1-Panamerika konferensiyasi ochildi.
  • 1908 — “General Motors” kompaniyasiga asos solindi.
  • 1918 — SSSR da Qizil Bayroq ordeni ta’sis qilindi.
  • 1963 — Malayziya davlati tuzildi (Malayya, Singapur, Britaniya Shimoliy Borneosi va Saravakalardan iborat).
  • 1975 — Papua-Yangi Gvineya Avstraliyadan mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1978 — Erondagi Tabass zilzilasi  natijasida 15000 kishi halok bo‘ldi.
  • 1982 — Bayrutdagi  falastinlik qochoqlarning Sabr va Shatl lagerlaridagi xunrezlik.
  • 1987 — Yerning ozon qatlamini himoya qilish to‘g‘risidagi Monreal protokoli imzolandi.
  • 1992 — Britaniya valyutasi uchun qora chorshanba.
    -1993 — Bahouddin Naqshbandning 675 yillik yubileyi nishonlandi.
  • 1998 — Toshkentda O’zbekiston FA ning Ulug’bek nomidagi Astronomiya institutiga asos solinganligining 125 yilligi tantanali nishonlandi.
  • 1999 — Volgodonsk terroristik xurujlari.
  • 2006 — O’zbekiston madaniyati va san’ati ko’rgazmasi koshonasi barpo etildi.
  • 2007 — Bag’dodda «Blackwater» hodisasi.
  • 2007 — Pxuketda MD-82 halokati, 90 kishi halok bo’ldi.
  • 2013 — Vashington — Neyvi — Yarddagi qirg’in, 13 kishi, shu jumladan hujum qilgan shaxs ham o’lgan.

? 16-SENTABRDA TAVALLUD TOPGANLAR:

  • 1387 — Genrix V — Angliya qiroli (1413-1422).
  • 1397 — Boysung’ur (1433) — temuriy shahzoda Shohrux Mirzo va Gavharshodbegimning o’g’li.
  • 1462 — Pyetro Pomponassi — italyan faylasufi.
  • 1745 — Mixail Kutuzov — rus sarkardasi, general-feldmarshall.
  • 1777 — Natan Mayer Rotshild — nemis moliyachisi, Londondagi Rotshild Bankirlar uyining asoschisi.
  • 1782 — Imperator Daoguan (1850) — Xitoyning 6-imperatori (1820-1850), Sin sulolasidan 8-Manchjurlar imperatori.
  • 1853 — Albert Kossel — nemis fiziologi va bioximigi, Nobel mukofoti sohibi (1910).
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1873 — Aleksandr Semyonov — O‘zbekistonda  xizmat ko‘rsatgan fan va texnika arbobi, tarixchi,  sharqshunos olim.
  • 1888 — Frans Emil Sillanpyaya — finn yozuvchisi, Nobel mukofoti sohibi (1939).
  • 1889 — Mersedes Yellenik — “Mersedes” avtomobiliga nomi berilga qizaloq.
  • 1893 — Albert Sent-Dyordi — amerika bioximigi, Nobel mukofoti sohibi (1937), bioenergetika asoschisi.
  • 1927 — O’rxon Mahmudov – infeksionist- pediatr, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1977).
  • 1945 — Angelina Vovk — SSSR markaziy televideniyesi diktori, teleboshlovchi, Rossiy Xalq artisti.
  • 1945 — Yevgeniy Petrosyan — yumorist yozuvchi, qiziqchi, teleboshlovchi, Rossiya Xalq artisti.
  • 1946 — Sadriddin Salim Buxoriy — (2010) — atoqli oʻzbek adibi, zullisonnayn shoiri, publitsisti, tarixshunosi, tarjimoni hamda tasavvufshunos olimi. 
  • 1947 — Aleksandr Rutskoy — Sovet Ittifoqi qahramoni, Rossiyaning birinchi va so‘nggi vitse-prezidenti.
  • 1952 — Mikki Rurk — amerikalik kinoaktyor.
  • 1956 — Devid Kopperfild — amerikalik fokuschi, illyuzionist.
  • 1959 — Muhammadjon Otajonov — Iste’dodli bastakor.
  • 1978 — Rayhon Gʻaniyeva — oʻzbek xonandasi, bastakor, aktrisa va rejissyor.
  • 1981 — Fan Bingbing — xitoylik aktrisa.
  • 1984 — Keti Melua — ingliz va gruzin qo’shiqchisi.
  • 1985 — Madeline Zima — amerikalik aktrisa.