ASKETIZM

ASKETIZM (yun. aske – biror narsa bilan mashg’ul bo’lish) — zohidlik, qanoat silib yashash, moddiy boyliklardan imkoniyati boricha kamroq foydalanish tuyg’usiga asoslangan g’oya. Uning nazariy asoslari va dastlabki ko’rinishlari Sharq, qadimgi Xitoyda, Yunoniston (Sparta davlatida) va boshaa joylarda shakllangan. Tibetda lama diniga mansub ruhoniylar, Markaziy Osiyoda tarkidunyochilik va darveshlikni targ’ib siluvchi osimlar o’rta asrlarda bu g’oyaga e‘tisod so’yganlar. Tasavvufda ham ushbu g’oya tarafdorlari uchraydi. Xristian dinida bu dunyo rohatlaridan voz kechib, fasat toatibodatga berilganlarni asketlar, deb ataydilar. Bu g’oya ba‘zi hollarda boylik va mol dunyoga berilganlarga sarshi yashash va umrguzaronlik silish tarzi sifatida ham namoyon bo’ladi. Protestantizmda ―bu dunyo asketizm‖ tamoyili mavjud. Unga ko’ra, bu dunyodagi sabr-qanoat narigi dunyoda albatta rohat-farog’at bilan mukofotlanadi.