Автор: Admin

Rempel Lazar Izrailevich (1907.7.11, Kishinyov — 1992, Moskva) — san’atshunos. San’atshunoslik Doktori (1963), professor (1966). O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1966). Moskva san’at universitetini tugatgan (1931). 1937 yildan Buxoro, Samarqand, … Read More

Reminissentsiya (lotincha Reminiscentia — eslash) (psixologiyada) — eses xotirlash; inson ilgari hayotda uchratib o’rgangan narsa va hodisalarni, fikrlar, so’zlar, voqealarni tusmollab eslashi. Bunda eslashning to’likligi, anikligi xotiraning individual xususiyatlariga, materialni … Read More

Remarka (Fransuzcha remargue — belgi, izoh) — 1) gravyuraning ochiq hoshiyasiga ishlangan kichik hajmdagi tasvir; ko’p hollarda asar syujeti bilan bog’liq bo’lmaydi. Muallif gravyura taxtachasi yuzasida ish boshlashdan avval «asbobni … Read More

Relyativistik mexanika — fizika bo’limi; tezliklari yorug’likning vakuumdagi tezligiga yaqin bo’lgan jismlar harakatini o’rganadi. Relyativistik mexanika yoki «katta tezliklar mexanikasi» 1905 yilda A. Eynshteyn yaratgan nisbiylikning maxsus nazariyasida fazo va … Read More

Rels (lotincha regula — to’g’ri tayoq) — sus shaklli po’lat material. Temir yo’l, smmvay, metro poyezdlari, korxonalardagi temir yo’l aravachalari, kranlar, kon va gonetkalari va boshqalar izlariga yotqiziladi. Rels tuzilishi, … Read More

Reliktlar (lotincha relictum — qoldiq) — qadimda keng tarqalib, keyinchalik qirilib bitgan flora va faunadan saqlanib qolgan o’simlik va hayvonlar turlari va boshqa taksonlari. Hamma paleoendemiklar Reliktlar hisoblanadi. Birmuncha keng … Read More

Relaksatsiya (lotincha relaxatio — kuchsizlanish) — termodinamik muvozanat holatidan chiqarilgan makroskopik tizimning o’z-o’zidan avvalgi holatiga qaytish jarayoni. Tizimning muvozanat holatiga o’tish jarayoni ma’lum tezlikda sodir bo’lib, bu tezlik faqat termodinamik … Read More

Rekuperator (lotincha recuperator — qayta olinadigan) — gaz apparatlarida ish bajarib bo’lgan gazlar issiqligidan foydalaniladigan sirtqi issiqlik almashinuv apparati. Rekuperatorda issiqlik eltuvchi (gaz)ning issiqligi ajratish devori orqali isitiladigan muhitga uzluksiz … Read More

Rekorder (inglizcha record— yozmoq) — 1) tovush to’lqinlarini elektr tebranishlariga aylantirib beradigan qurilma. Grammofon plastinkalariga tovush yozish apparatida ishlatiladi. Tovush yozib olishda Nina bosim ostida grammofon plastinkasida to’lqinsimon iz hosil … Read More

Rekonstruktsiya (re… va lotincha constructio — qurilish) — 1) mavjud narsa (korxona, shahar, bino)ni yaxshilash, amaliy ahamiyatini oshirish, takomillashtirish maqsadida tubdan qayta qurish; 2) qoldiqlariga, yozma manbalarga asoslanib, biror narsa … Read More