FUNIKULYOR

FUNIKULYOR (lotincha funiculus — arqon) — qiya yo’nalishda, qisqa masofada yuk va yo’lovchilarni vagonlarda tashiydigan tor (1000 millimetr) izli temir yo’l. Vagonlari elektr dvigatel, chig’ir (lebyodka) va po’lat arqon (kanat) … Read More

FUNKTSIONALIZM

FUNKTSIONALIZM — 20-asr me’morligidagi bino va inshootlarning maishiy ehtiyojlar, ishlab chiqarish talablariga javob beradigan qilib qurishni talab etuvchi yo’nalish. Funktsionalizm qurilish texnikasi yutuqlaridan keng foydalandi, yangicha loyhalash usullariga e’tibor qaratdi. … Read More

FUNKTSIYA

FUNKTSIYA (lotincha functio — bajarish, amalga oshirish) (tilshunoslikda) — muayyan til, til birligi, lisoniy shaklning u yoki bu vazifani bajarish qobiliyati; tilning kishilik jamiyatidagi roli, vazifasi; til tizimining barcha sathlarida … Read More

UTORUD

UTORUD, Atorid (Arabcha) — Merkuriyning eski nomi. Beruniy, Ulug’bek kitoblarida, qadimgi Sharq shoirlari, jumladan, Navoiy asarlarida bu nomni ko’p uchratish mumkin.

UFQ TEKISLIGI

UFQ TEKISLIGI berilgan nuqtada shovun chizig’i (Zenit va nadir chizig’i)ga perpendikulyar o’tgan osmon sferasining katta doirasi tekisligi. Ochiq dengizda ko’rinma ufq, kichik doira tekisligini tashkil etib, u haqiqiy Ufq tekisligiga … Read More

UFQ TOMONLARI

UFQ TOMONLARI, yorug’lik tomonlari — ufqning to’rtta asosiy nuqtasi; shimol, janub, Sharq va G’arb. Ba’zan Ufq tomonlari mos ravishda N, S, E va W bilan belgilanadi.

UCHAR BALIQ

UCHAR BALIQ (lotincha Volans) — osmonning Janubiy yarim sharida joylashgan uncha katta bo’lmagan yulduz turkumi. Rassom va kil yulduz turkumlari orasida joylashgan; eng ravshan yulduzlari 3 -4 yulduz kattalikda ko’rinadi. … Read More

UCHBURCHAK

UCHBURCHAK (lotincha Triangulum) — osmonning shimoliy yarim sharida joylashgan kichikroq yulduz turkumi. Yer sharining o’rta kengliklarida yozda, kuzda va qishda yaxshi ko’rinadi. Eng yorug’ yudduzlari 3,0 va 3,4 yulduz kattalikda.

UCHAR ITLAR

UCHAR ITLAR, tungi qanotdorlar (Bousettus) — qanotdor ko’rshapalaklar urug’i. Gavdasining uzunligi o’rtacha 13 santimetr, dumi 1,4 santimetr. 13 turi bor. Afrika, Janubiy Osiyo, Malayziya va tinch okeanidagi orollarda tarqalgan. G’orlar … Read More

UCHO’CHOQ CHO’QQISI

UCHO’CHOQ CHO’QQISI Surxondaryo viloyati Sho’rchi tumanidagi tog’cho’qqisi. Bobotog’ning davomi — Oqtog’ning eng baland joyi (751 metr). Surxondaryo va Kofarnihon daryolari oralig’ida. Atrofi soyliklardan iborat. Neogen jinslaridan tuzilgan. Ucho’choq cho’qqisi yaqinidan … Read More