VARIATSIYA

VARIATSIYA (lotincha variatio — o’zgarish) (genetikada) — ma’lum bir majmuani tashkil qiluvchi birliklar o’rtasidagi modifikasion yoki genotipik farqlar; gen (belgi)ning sifat yoki miqdor jihatidan o’zgarishi.

VARANASI

VARANASI — Hindistondagi qadimgi shaharlardan. 10— 12-asrlardan boshlab Sharqda, jumladan O’rta Osiyoda Banoras nomi bilan mashhur.

VANDALIZM

VANDALIZM (lotincha Vandali — qadimgi Sharqiy german qabilalaridan birining nomi) — moddiy va madaniy boyliklarni o’ylamay-netmay shafqatsizlarcha yo’q qilib tashlash. Vandalizm tupgunchasi 455 yilda german qabilalari Rimni talon-taroj qilib, ko’plab … Read More

VANIL

VANIL — tropik mamlakatlarda o’sadigan Vanilla o’simligi mevasi (qo’zog’i) dopini maxsus fermeitatsiyalash usuli bilan olinadigan o’tkir xushbo’y modda, ziravor. Rangi oq, kukun holida ishlab chiqariladi. Murabbo, tort, muzqaymoq, kisel va … Read More

VANNA

VANNA (nemischa Wanna) — ichiga suyuq muhit (suv, eritma, erigan metall) Soli- nadigan idish, shuningdek asosiy qismi shunday idishdan iborat bo’lgan apparat. Detallarga suyuq muhitda termik ishlov beriladigan qizdirish Vannasi, … Read More

VANTLI KO’PRIK

VANTLI KO’PRIK — daryolar ustiga quriladigan osma ko’prikning bir turi. Po’lat arqon — vantlardan yasalgan osma (Vant) ferma Vantli ko’prikning ko’taruvchi elementi hisoblanadi; qulochi 300 metrga yetadi. Fermani po’lat yoki … Read More

VANTUZ

VANTUZ (lotincha ventosis — shamolli) — vodoprovod, isitish quvurlarida yig’ilib qolgan havo chiqarib yuboriladigan klapan. Vantuz havo yig’iladigan joylarga, odatda, suv quvurlarining yuqori nuqtalariga o’rnatiladi. Vodoprovod tarmoqlari, isitish tizimlarida ishlatiladi.

VAN-DER-VAALS

VAN-DER-VAALS (Van der Waals) Yan Diderik (1837.23.11, Leyden — 1923.9.3, Amsterdam) — niderland fizigi. Real (ideal bo’lmagan) gazlar uchun holat tenglamasi (Van-der-Vaals tenglamasi)ni chiqargan. Nobel mukofoti laureati (1910).