ARRIAN
ARRIAN (Arrianos) Flaviy (taxminan 95 — 175 yillar o’rtasi) — Rim tarixchisi va yozuvchisi. Kichik Osiyodagi Nikomediya shahrida tug’ilgan; yunon faylasufi Epiktet qo’lida o’qigan. Rimda yashab, harbiy ta’lim olgan. 131 … Read More
ARRENOTOKIYA — urug’lanmagan tuxumlardan faqat erkak hayvonlar chiqishi. Arrenotokiya asalarida yaxshi o’rganilgan. Ona asalari urug’langan va urug’lanmagan tuxum qo’yadi. Urug’langan tuxumlardan urg’ochi (ona va ishchi) arilar, urug’lanmagan tuxumlardan erkak arilar … Read More
ARRENOBLASTOMA, maskulinoma (Yunoncha arren — erkakka xos va blastos — o’simta) — tuxumdon o’smasi; bunda ayollarga xos belgilar yo’qolib, erkaklarga xos belgilar yuzaga chiqadi. O’rta yoshdagi ayollarda uchraydi. Amenoreya, sut … Read More
ARRENIUS TENGLAMASI — kimyoviy reaktsiya tezligi konstantasi k ning temperaturaga bog’liqligi ifodasi: T: k = A exr (—EJRT), EA— aktivasiya energiyasi; R — gaz doimiysi. S. Arrenius tavsiya etgan (1889).
ARRATUMSHUQ BALIQLAR (Pristidae) — skatlar turkumi oilasi. Uzunligi 6 metrgacha, og’irligi 2400 kilogrammgacha. Tanasi yassi, ko’krak suzgichlarining chetlari boshi bilan qo’shilib ketgan, jabra yoriqlari boshining ostki tomonida. Uzun tumshuqqa aylangan … Read More
ARRAKASHLAR — o’troq qorinli pardaqanotlilar kenja turkumi bir necha oilalarining umumiy nomi. Urg’ochisi arraga o’xshash tuxum qo’ygichi yordamida o’simlik bargi, poyasi va organlariga tuxum qo’yadi. Lichinkalarining tuzilishi va hayot kechirish … Read More
ARRABURUN AKULALAR (Pristiop horidae) — akulalar turkumi oilasi. Uzunligi 1,5 metrgacha, tanasi tsilindrsimon, cho’ziq. Tumshug’i uzun va yassi qilichsimon, yon tomondan yirik tishlar bilan qurollangan. Tumshug’i o’rtasidagi ikkita uzun mo’ylovlari … Read More
ARRA NUSXA, arracha — o’zbek badiiy kashtachiligida qo’llaniladigan bezak. Asosan, lozim jiyaklariga yo’rma usulida tikiladi.