Автор: Admin

ARRON — Kavkaz Albaniyasining 6 — 9-asrlardagi Arabcha nomi; 9— 10-asrlarda ko’ra va Arake daryolari oralig’idagi hudud (hozirgi Mil Dashti).

AR-RIYOD (Arabcha Ar-Riyoz — bog’, xiyobon) — Saudiya Arabistonining poytaxti, eng yirik shahri va Najd viloyatining ma’muriy markazi. Aholisi taxminan 2,2 million kishi (1992, shahar atrofi bilan). Shaharning qachon barpo … Read More

ARRIAN (Arrianos) Flaviy (taxminan 95 — 175 yillar o’rtasi) — Rim tarixchisi va yozuvchisi. Kichik Osiyodagi Nikomediya shahrida tug’ilgan; yunon faylasufi Epiktet qo’lida o’qigan. Rimda yashab, harbiy ta’lim olgan. 131 … Read More

ARRENOTOKIYA — urug’lanmagan tuxumlardan faqat erkak hayvonlar chiqishi. Arrenotokiya asalarida yaxshi o’rganilgan. Ona asalari urug’langan va urug’lanmagan tuxum qo’yadi. Urug’langan tuxumlardan urg’ochi (ona va ishchi) arilar, urug’lanmagan tuxumlardan erkak arilar … Read More

ARRENOBLASTOMA, maskulinoma (Yunoncha arren — erkakka xos va blastos — o’simta) — tuxumdon o’smasi; bunda ayollarga xos belgilar yo’qolib, erkaklarga xos belgilar yuzaga chiqadi. O’rta yoshdagi ayollarda uchraydi. Amenoreya, sut … Read More

ARRENIUS TENGLAMASI — kimyoviy reaktsiya tezligi konstantasi k ning temperaturaga bog’liqligi ifodasi: T: k = A exr (—EJRT), EA— aktivasiya energiyasi; R — gaz doimiysi. S. Arrenius tavsiya etgan (1889).

ARRENIUS (Arrhenius) Svante Avgust (1859 — 1927)— shved olimi, fizik-kimyoning asoschilaridan biri. Peterburg Fanlar Akademiyasi xorijiy muxbir a’zosi (1903). Elektrolitik dissosiasiya nazariyasini ishlab chiqqan (1887). Asarlari kimyoviy kinetika (Arrenius tenglamasi), … Read More

ARRATUMSHUQ BALIQLAR (Pristidae) — skatlar turkumi oilasi. Uzunligi 6 metrgacha, og’irligi 2400 kilogrammgacha. Tanasi yassi, ko’krak suzgichlarining chetlari boshi bilan qo’shilib ketgan, jabra yoriqlari boshining ostki tomonida. Uzun tumshuqqa aylangan … Read More

ARRAKASHLAR — o’troq qorinli pardaqanotlilar kenja turkumi bir necha oilalarining umumiy nomi. Urg’ochisi arraga o’xshash tuxum qo’ygichi yordamida o’simlik bargi, poyasi va organlariga tuxum qo’yadi. Lichinkalarining tuzilishi va hayot kechirish … Read More

ARRAGUL — 1) arrasimon shaklli o’yma naqsh, o’zbek o’ymakorligida keng qo’llaniladi; 2) sopol idishlarga ishlanadigan bezak-gulning nomi, ba’zan parragul deb ham ataladi. Kosa va laganlarga Arragul har xil ranglar bilan … Read More