ARID O’LKALAR

ARID O’LKALAR (lotincha aridus — qurg’oqchil) — cho’l iqlimli o’lkalar. Arid o’lkalarda havoning sutkalik va yillik temperaturalari katta tafovut qiladi, nisbiy hamda mutlaq namlik kam, yog’in juda oz (150 — … Read More

ARID TUPROQ

ARID TUPROQ (lotincha aridus — quruq, qurg’oqchil) — bug’lanadigan namlik miqdori yog’inlar miqdoridan ortiq bo’lgan cho’l va chala cho’l zonasiga mansub kam unum tuproq. Arid iqlimli yerlarda vujudga kelgan. Arid … Read More

ARID IQLIM

ARID IQLIM — havo temperaturasi yuqori bo’lgan va yog’in deyarli yog’maydigan yoki kam yog’adigan (yiliga 100 — 150 millimetr) quruq iqlim. Cho’l va chala cho’llar (masalan, Turkiston o’lkasi cho’llari) ga … Read More

ARIBOFLAVINOZ

ARIBOFLAVINOZ — ovqat tarkibida riboflavin (vitamin V2) bo’lmasligi yoki yetishmasligi, shuningdek organizmda shu vitamin hazmi yoki o’zlashtirilishi buzilishi oqibatida yuzaga keladigan kasallik. Asosan lab shilliq pardasi va yuz terisi zararlanadi: … Read More

ARIAKLAR

ARIAKLAR, ariyoqlar — qad. turkiy qabila. Ptolemey (1 — 2-asr) ning yozishiga qaraganda, Ariaklar Oksning narigi tomonida yashaganlar, hozirgi Orol dengizining shimoliy-Sharqiy qismida, Xorazm vohasida ko’chmanchilik bilan shug’ullanganlar.

ARIABHATA

ARIABHATA (476 — ?) – hindistonlik falakiyotshunos va riyoziyotchi. Astronomiya va matematikaga oid «Ariabhatiam» asarining muallifi. Asarda astronomik hisob uchun zarur qisqa matematik ma’lumotlar berilgan, sonlardan kub va kvadrat ildiz … Read More

ARZHOVLI

ARZHOVLI — xonga arzga kelgan kishilar qabul qilingan joy. 1830 — 38 yillar Xivada Olloqulixon buyrug’i bilan qurilgan Toshhovlining bir qismi. Hovlining ichki qismiga gir aylangan ayvonli boloxonalar solingan. Hovlining … Read More

ARZIRUM

ARZIRUM — Turkiyaning shimoliy- sharqidagi shahar. Arzirum elining ma’muriy markazi. Aholisi 242 ming kishi (1990). Temir yo’l stantsiyasi, avtomobil yo’llari tuguni, oziq-ovqat, to’qimachilik, ko’nchilik, mebel va metallsozlik korxonalari bor; vagon … Read More

ARZAMI

ARZAMI — xalq selektsiyasida yaratilgan ertapisharo’rik navi. O’rta Osiyo o’rik navlarining Zarafshon guruhiga kiradi. Daraxti kuchli o’sadi, keng shoxshabbali; bargi o’rtacha, to’q yashil, siyrak tukli. Guli oq, chetdan changlanadi. Mevasi … Read More