YORITILGANLIK

YORITILGANLIK 1) fizikada — yuza birligi (masalan, 1 metr kvadrat) ga tushayotgan yorug’lik oqimi. 2) qishloq xo’jaligida — o’simlikning o’sishi va rivojlanishi, fotosintez jarayoni asosan Quyosh spektrining ko’zga ko’rinadigan qismi … Read More

«YORILTOSH»

«YORILTOSH» — o’zbek xalq ertagi. Mavzui keng tarqalgan. Xorazmda «Oltin beshik», Toshkent, Buxoro, Samarkand, Farg’onada «Yoriltosh», «Ochil, Ochil qamishlar» nomi bilan mashhur. Mazkur variantlarning mavzu va g’oyasi mushtarak, ayrim epizodlaridagina … Read More

YORIB O’TISH

YORIB O’TISH (harbiyda) hujum harakatlari usullaridan biri. Dushmanning jangovar texnikasi va askariy kuchlarini tormor qilgan holda uning avvaldan tayyorlab qo’yilgan yoki shoshilinch tashkil etilgan mudofaasini bosib o’tish. Yorib o’tish orqali … Read More

YOR-YOR

YOR-YOR — nikoh to’yi marosimlari jarayonida aytiladigan xalq qo’shig’i. Qadim zamonlardan o’zbek, tojik, uyg’ur va turkman xalqlari orasida keng tarqalgan. Ikkilik yoki to’rtlik shaklidagi termalardan iborat bo’lib, har bandning oxiri, … Read More

YORDAMCHI XO’JALIKLAR

YORDAMCHI XO’JALIKLAR — korxona va tashkilotlarning asosiy faoliyatiga bevosita bog’liq bo’lmagan, lekin ularning ichki ishlab chiqarish imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida tashkil etiladigan qo’shimcha tarkibiy xo’jalik yuritish bo’linmasi. Yordamchi xo’jaliklar tashkil etishning … Read More

YORDAMCHI TARMOQ

YORDAMCHI TARMOQ (qishloq xo’jaligida) — xo’jalikda asosiy (bosh) tarmoqni to’ldiradigan va tovar beradigan soha. Aksariyat xo’jaliklarda asosiy tarmoq bilan birga 2-3 Yordamchi tarmoq bo’lishi mumkin. Har bir Yordamchi tarmoq texnologik, … Read More

YORDAMCHI SO’ZLAR

YORDAMCHI SO’ZLAR mustaqil rang bo’lagi vazifasida kela olmaydigan, yordamchi ma’no va funktsiyada qo’llanadigan so’zlar. Bular gapda mustaqil bo’lak bo’lib keluvchi so’zlarni bog’laydi yoki ularga Grammatik (sintaktik) tavsif beradi (masalan, artikl). … Read More

YORDAMCHI MAKTAB

YORDAMCHI MAKTAB aqli zaif bolalar o’qiydigan maxsus ta’lim tarbiya muassasasi. O’zbekistonda dastlab 1935 yil Toshkent shahrida ochilgan. Asosan aqli zaif (oligofreniyanij debillik darajasidagi) hamda keyinchalik turli kasalliklar tufayli aqli zaif … Read More

YOPPASIGA TANLASH

YOPPASIGA TANLASH — o’simliklarni nav standartlariga muvofiq keladigan tashqi belgilari (fenotip)ga qarab tanlash. O’simliklar selektsiyasi usullaridan biri. Tanlab olingan o’simliklardan olingan urug’lik, laboratoriya tahlili o’tkazilib, saralangach (yaroqsizlari ajratilgach), bir paykalga … Read More

YOPIQ URUG’LILAR

YOPIQ URUG’LILAR (Angiospermae) gulli o’simliklar — yuksak o’simliklar bo’limi (tipi). Urugchisining bo’lishi, qo’sh urug’lanishi Yopiq urug’lilarning o’ziga xos belgisidir. Urug’chisi gulning markazida joylashib, tuguncha, ustuncha va tumshuqchadan iborat. Urug’chi tugunchasidagi … Read More