Rangli musiqa mavjudmi?

Siz, qanday fikrdasiz, deylik, fortepianodan «qizil akkord»ni undirish yoki nayda «sabzarang ohang»ni chalish mumkinmi? Javobi oddiygina emas, garchi dunyoda hali qandaydir bo’yoqqa bo’yalmish tovushlar uchratilmagan bo’lsa-da. Vaholanki, ingliz kompozitori va … Read More

Passaj nima?

Yetuk mug’anniylarning ijrosini tinglayotganingizda, siz, albatta, ularning hayratangiz mahoratidan qayta-qayta zavqlangansiz. Va, shu narsani muqarrar payqagansizki: musiqa asarida ohanglar zo’r shitob bilan taraladigan lavhalar ham bo’lar ekan. Ular yoki marvarid … Read More

Variatsiya nima?

Lotincha «variatsiya» so’zi «o’zgartirish» demakdir. U musiqada qadim zamonlardan beri qo’llanadi. Bizga aynan shu o’zakka ega bo’lgan tag’in bir kalima — variant ancha yaxshi tanish. Har ikkala tushuncha o’xshash bo’lgan, … Read More

Improvizatsiya nima?

Musiqaning paydo bo’lishiga bag’ishlangan talay afsonalar mavjud. Musiqani ham, bilganingizdek, mana, bir necha asrlardan buyon bastalashadi. U barcha qadimgi va hozirgi madaniyat sohiblarida: xitoyliklar, hindlar, misrliklar, fransuzlar, amerikaliklar va ruslarda … Read More

Ballada nima?

Ballada — bu, xalq qo’shiqlarining qandaydir voqea-tarixni hikoya qilib beruvchi shakli. U o’rta asrlarda Yevropada vujudga kelgan. Ballada nima haqdadir sodda va to’g’ridan-to’g’ri, ba’zida dialog shaklida hikoya qiladi. Ba’zi balladalar … Read More

Divertisment nima?

Uch yuz yil muqaddam Yevropada shu nom ostida quvnoq, ko’ngilochar xarakterdagi alohida musiqali pyesalar yoki butun boshli pyesalar to’plami paydo bo’la boshladi. Fransuzchadan tarjima qilganda «divertisment» — «ermak, ko’ngil ochish» … Read More

Syuita nima?

Dastlabki cholg’u asboblari asarlari qachonlardir raqs bo’lgan edi. Boshqacha aytganda, avvalboshda musiqa sadolari ostida faqatgina raqs tushishardi, ammo keyinchalik uni tinglash ham — zikr etilmish raqs tushishdan-da halovatliroq ekanligini anglab … Read More

Oratoriya nima?

Oratoriya — bu, XVII asr oxirlarida Rimda vujudga kelgan musiqaviy janr. U kaliso qoshidagi maxsus xonalarda Injil qiroati uchun to’plangan xudojo’y katoliklar orasida kurtak yozgandi. Bunday mutolaalar va va’zlar uchun … Read More

Pastoral nima?

Shunday manzarani bir tasavvur qilib ko’ring-chi: serquyosh o’tlos; maysalar dagal ham emas, tikanli ham emas, balki zaminni shundaqangi nozik feruza poyandoz bilan qoplagan; qo’ylar o’t chimdiydi — yaraqlaydi, qo’tonxonadan hozirgina … Read More