YUQORI TEMPERATURALAR

YUQORI TEMPERATURALAR — tor ma’noda — xona temperaturasi (300 K) dan yuqori temperaturalar; bunga erishish uchun qandaydir qizdirish usulidan foydalaniladi. Metall o’tkazgichlarni elektr toki bilan bir necha ming kelvingacha, alanga … Read More

YUQORI REYN PASTTEKISLIGI

YUQORI REYN PASTTEKISLIGI Germaniya va Frantsiyadagi pasttekislik, yura va Reyn slanesli tog’lari oralig’ida. Uzunligi 300 kilometr, eni 40 kilometrgacha. Yuqori molekulali birikmalar bo’sh kaynozoy yotqiziqlari bilan to’lgan graben bo’lib, Janubdan … Read More

YUQORI MOLEKULALI BIRIKMALAR

YUQORI MOLEKULALI BIRIKMALAR (polimerlar) — molekulalari o’zaro kimyoviy bog’lar bilan bog’langan 100 ming va, hatto millionlab atomlardan tashkil topgan moddalar. Polimerlar yoki oligomerlar zanjiri tarkibiga kiradigan har qanday atom yoki … Read More

YUQORI MANTIYA

YUQORI MANTIYA, yer yuqori mantiyasi — yer sharining qobiqlaridan biri; yer po’stining ostida yotuvchi yer mantiyasining yuqori qismi. Bo’ylama seysmik to’lqinlar tezligi sakrash yo’li bilan o’sib boradigan qatlam — Moxorovichich … Read More

YUQORI KO’L

YUQORI KO’L — Buyuk ko’llar tarkibidagi ko’l, AQSh va Kanadada. Akvatoriyasining o’lchamlari bo’yicha dunyoda eng yirik chuchuk suvli ko’l. Maydoni 82,4 ming kilometr kvadrat. Uzunligi 613 kilometr, eni 256 kilometr. … Read More

YUQORI BOSMA

YUQORI BOSMA — matn va rasmlarni ko’paytirishning asosiy matbaa usullaridan biri. Bunda qolipning bosuvchi va oraliq (probel) elementlari turli (balandpast) sathlarda (bir tekislikda emas) joylashadi. Vallardagi bo’yoq elementlarga, ulardan esa … Read More

YUSHMANOV NIKOLAY VLADIMIROVICH

YUSHMANOV NIKOLAY VLADIMIROVICH [1896.12(24).2, Peterburg 1946.2.4, Leningrad] — rus tilshunos sharqshunosi. SSSR Fanlar Akademiyasi muxbir a’zosi (1943). 1931-46 yillarda SSSR Fanlar Akademiyasi til va tafakkur institutida ishlagan. Ilmiy faoliyatini 1911 … Read More

YUTLANDIYA

YUTLANDIYA — Yevropadagi yarim Orol, Boltiq dengizi bilan shim. dengiz oralig’ida. Daniya va Germaniyaga qarashli. Maydoni 40 ming kilometr kvadrat, uzunligi 300 kilometr chamasida. Sharqiy qirg’oqlari kuchli parchalangan, g’arbi nisbatan … Read More

YUTA

YUTA — AQShning g’arbiy qismidagi shtat. Maydoni 219,9 ming kilometr kvadrat. Aholisi 2,31 million kishi (2002). Ma’muriy markazi — Soltleyksiti shahri hududining katta qismini tog’tizmalari (eng baland joyi 4123 metr) … Read More