Рубрика: A harfi

AVTOXORIYA (Avto … va Yunoncha choreo — surilaman) — o’z-o’zidan tarqalish; meva, urug’larning tashqi omillar ta’sirisiz o’z-o’zidan to’kilishi, sochilishi va tarqalishi. Avtoxoriya turli shaklda sodir bo’ladi: yaxshi pishgan mevadan urug’ning … Read More

AVTOFAZALASH — tsiklik tezlatgichlarda katta energiyali zaryadlangan zarralar dastasining orbitada turg’unligini ta’minlash uchun zarralar guruhining o’rtacha aylanish chastotasini tezlashtiruvchi o’zgaruvchan elektr maydon chastotasiga avtomatik tarzda tenglashtirib turish. Avtofazalash printsipini 1944 … Read More

AVTOULAGICH — temir yo’l sostavi (lokomotivlar, vagonlar va hokazo) ni odam ishtirokisiz ulaydigan moslama. Avtoulagich harakatlanuvchi sostavlarning birbiriga yaqinlashish yoki urilish kuchi ta’sirida ularni o’z-o’zidan ulaydi. Vagonlarni bir-biridan ajratishda esa … Read More

AVTOTROFLAR, avtotrof organizmlar (Yunoncha autos — o’zi, trophe — oziq, oziqlanish) — fotosintez, fotoreduktsiya va xemosintez jarayonlari tufayli noorganik moddalardan o’z hayoti uchun zarur organik moddalar tayyorlab olish qobiliyatiga ega … Read More

AVTOTROPIZM (Avto … va Yunoncha tropos — harakat, burilish) — biror tashqi omil ta’sirida bukilib qolgan o’simlik organlarining oldingi holatini tiklab olish xususiyati. Masalan, boshoqli o’simliklarning yomg’ir ta’sirida yotib qolgandan … Read More

AVTOTRANSFORMATOR — transformatorlarnchnt bir turi. Chulg’amlari bir-biriga galvanik tarzda tutashtirilgan bo’ladi. Oddiy transformatorlar kabi, bir fazali va ko’p fazali, kuchaytiruvchi va pasaytiruvchi xillari bor. Avtotransformatorlar rele himoyasi va laboratoriya ishlarida, … Read More

AVTOTOMIYA, autotomiya (Avto… va Yunoncha tome — kesib tashlash) — bir qancha hayvonlarda kupli qo’zg’alish ta’sirida, masalan, yirtqich hayvon changaliga tushib qolganida oyoqpari, dumi yoki tanasining boshqa qismlarning beixtiyor uzib … Read More

AVTOTIPIYA (Avto … va Yunoncha Tupos -nusxa, qolip) — 1) rangli tasvirlarning hamma tusini asliday chop etish uchun fotomexanik yo’l bilan maxsus bosma qolip (klishe) tayyorlash usuli. Avtotipiyada original rastr … Read More

AVTOTEBRANISHLAR — biror tizimda tashqi ta’sir ishtirokisiz yuzaga keladigan so’nmas tebranishlar. Bunda tebranishlar amplitudasi va davri shu tizimning o’z xususiyatlari bilan aniqlanadi. Avtotebranishlar shu xususiyati bilan amplitudasi va davri tashqi … Read More

AVTOSPORALAR (Avto … va spora) — ayrim yashil suvo’tlarda hujayra ichida oddiy bo’linish yo’li bilan paydo bo’lgan yosh hujayralar (harakatchan sporalar). Avtosporalar ona hujayra ichida bir necha dona hosil bo’lib, … Read More