Рубрика: A harfi

AFIDOFAGLAR (lotincha aphis — o’simlik biti va Yunoncha phagos — yeyuvchi) — asosan bitlar bilan oziqlanib yashovchi yirtqich va parazit hasharotlar turkumi. O’simliklarni himoya qilishning biologik usullarida keng qo’llanadi.

AFZALXON XATTAK (1687-1748) — afg’on tarixchisi va shoiri. Xattaklar avlodidan. Pushtu tilida ijod etgan. Xushholxon Xattakning nabirasi. Otasi Ashrafxon hijriy vafotidan keyin xattaklar xonligiga boshliq qilib tayinlangan. O’zining «Tarixi murassa’» … Read More

AFZALBOJLAR, bojxona tarifi preferentsiyalari — bir yoki bir necha davlatning tovar importi uchun eng qulay sharoitlar yaratish maqsadlarida belgilangan bojxona bojlari. Shu mamlakatlarning jami yoki ayrim tovarlari turi uchun qo’llaniladi. … Read More

AFELIY (apo… va Yunoncha helios — Quyosh) — Quyosh atrofida aylanuvchi Sayyora, kometa yoki biror kosmik jism orbitasining Quyoshdan eng uzoq nuqtasi. Afeliyda Quyoshdan Yergacha bo’lgan masofa 152 million kilometr … Read More

AFV ETISH — sud hukmi bilan jazo tayinlangan biror shaxsni jinoiy javobgarlikdan ozod qilish yoki unga berilgan jazoni yengillatish. Odatda, davlat boshlig’ining qarori bilan amalga kiritiladi. O’zbekiston Respublikasida sudning hukmi … Read More

AFARUN — ilk o’rta asrlarda Sug’d podsholigining Panch (Panjikent) viloyat hokimligiga qarashli ma’muriy hududlardan birining hokimi. Movarounnahrda Arab futuhotlari davrida Panch hokimi Devashtichga yaqindan yordam berib turgan nufuzli shaxs.

AFANIZOMENON (Aphanizomenon Mogg) — ko’k-yashil suvo’tlar bo’limining bir turkumi. Chuchuk suvlarda ko’p uchraydi. O’rta Osiyo suv havzalarida 4 ta turi bor. Afanizomenon ba’zan suvning «gullashi»ga sabab bo’ladi.

AFANDI — turkiy xalqlar og’zaki ijodidagi obraz. Ismi Xo’ja Nasriddin (Afandi laqabi). U o’zbeklarda Afandi (Nasriddin afandi), turklarda Xoja Nasriddin, qozoqlarda Xo’ja Nosir, ozarbayjonlarda Mulla Nasriddindir. Afandi barcha latifalarda mard, … Read More

AFANASEVO MADANIYATI — Janubiy Sibirdagi eneolit davriga oid arxeologik madaniyat (miloddan avvalgi 3-2 ming yillik boshlari). Xakasiya Respublikasidagi Afanasevo tog’idan topilgan qabriston nomidan olingan. Manzilgohlar, qabristonlar ko’plab topilgan. Xo’jaligi chorvachilik, … Read More

AFANASEVA ZINAIDA IVANOVNA (1907.26.9, Sankt-Peterburg — 1975.8.8, Toshkent) — balet o’qituvchisi. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1955). 1919-25 yillarda Leningrad xoreografiya bilim yurtida, shuningdek uning pedagoglar tayyorlaydigan bo’limida o’qigan. 1942-46 … Read More