Рубрика: A harfi

ATOLL (maldivcha atolu so’zidan) — halqasimon marjon orollari. Ochiq dengizlarda uchraydi. Atoll cho’kkan vulqon orollari qirg’og’idagi marjon riflaridan paydo bo’lgan. Tropik kengliklarda ochiq dengizda, ayniqsa tinch okeanning Markaziy qismida, ba’zida … Read More

ATOIY (15 — asr, Balx) — shoir. Yassaviy avlodidan. Samarqand, Buxoro va Balxda yashagan. Turkiy, fors va Arab adabiyotlarini chuqur o’rgangan. Turkiy va fors tillarida ijod qilgan. Navoiy («Majolis un-nafois») … Read More

ATMOFIL ELEMENTLAR – yer atmosferasi uchun xos bo’lgan kimyoviy elementlar. Elementlarning geokimyoviy tasnifiga muvofiq, Atmofil elementlarga: vodorod, azot va inert gazlar (geliy, neon, argon, Kripton va radon) kiradi. Litosferaning 47% … Read More

ATMOSFERANING NURLANISH BALANSI — atmosferada yutilgan va chiqarilgan nurlanish oqimlarining algebraik yig’indisi. Atmosferada yutilgan nurlanish miqdori chiqarilgan nurlanish tufayli undan ketuvchi oqim miqdoriga nisbatan kam bo’ladi. Shuning uchun Atmosferaning nurlanish … Read More

ATMOSFERANING ISSIQLIK BALANSI — atmosferaga kelgan va undan chiqqan issiqlik tengligi. Atmosferaning nurlanish balansi R, atmosferada suv bug’lari kondensatlanishi tufayli ajralib chiqqan issiqlik hr (h — kondensasiya yashirin issiqlig’i, g— … Read More

ATMOSFERADAN TASHQI ASTRONOMIYA — amaliy astrofizikaning zamonaviy bo’limi; asosan yer atmosferasi ta’siri tufayli uning sirtidan kuzatish qiyin bo’lgan to’lqin uzunlik (X) diapazonlarida tadqiqot olib borish maqsadida kosmosga chiqariladigan maxsus teleskop … Read More

ATMOSFERADAGI TEMPERATURA INVERSIYASI — atmosferaning ma’lum qatlamlarida temperaturaning balandlikka qarab orta borishi. Pastki chegarasi, qalinligi va inversiya quvvati (temperaturalar farqi) bilan ifodalanadi. Atmosferadagi temperatura inversiyasi bulutlarning quyuqlanishiga, atmosferadagi vertikal harakatlarga … Read More

ATMOSFERADAGI OPTIK HODISALAR — atmosferada yorug’likning qaytishi (aks etishi), sinishi, yutilishi, sochilishi va difraktsiyasi natijasida paydo bo’luvchi hodisalar. Yorug’likning yomg’ir tomchilari va mayda muz kristallarida sinishi va difraktsiyasi natijasida osmonning … Read More

ATMOSFERADAGI KUCHLI OQIM — yuqori troposfera va stratosfera qatlamlarida deyarli doim gorizontal yo’nalishda katta (30 metr/sekund va undan yuqori) tezlik bilan harakatlanadigan havo oqimi. Ko’ndalang kesimi 300 — 400 kilometr … Read More

ATMOSFERA ELEKTRI — atmosferada sodir bo’lib turadigan hodisalar tufayli paydo bo’ladigan elektr. Bunga har xil meteorologik elementlar, ayniqsa, bulut, yog’in, momaqaldiroq, chang bo’ronlari katta ta’sir qiladi. Shuning uchun Atmosfera elektri … Read More