Рубрика: A harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Allelizm, ko’plik allelizm – tur genofondida biг genning uch уа undan ortiq allel yordamida nazorat qilinishi. Bunda bir belgi bir necha xil shaklda ko’rinadi.

Aholining tabiiy o’sishi — bir yilda har 1000 kishi hisobida olganlar sonidan tugilganlar sonining ortiq bolishi. Bu korsatkich ayrim mamlakatlarni tabiiy osish miqdoriga qarab taqqoslashga imkon beradi. Aholining tabiiy osishi … Read More

Aholi — ma’lum hududda, ya’ni Yer shari, uning ayrim qismlari: qit’alar, mamlakatlar, shaharlar va boshqa hududlarda yashayotgan kishilar toplami. Aholi tabiiy osish hisobiga kopayadi. Aholining tabiiy osishi deganda ma’lum bir … Read More

Aholining zichligi — hududdada aholining joylashuv darajasi. Mamlakat yoki rayon aholisi sonini maydon kolamiga. taqsimlash yoli bilan hisoblab chiqariladi. Aholining ortacha zichligini topish uchun barcha aholi soni maydonga taqsimlanadi. Qishloq … Read More

Ag’dol – tog’ etagidagi jarlik, xalta dara, kirish qiyin bolgan joy, chuqur yer, tog beli, ov hayvonlari haydab qamaladigan joy.

Aqrab (arabcha aqrab — chayon) — 1) Zodiak zonasidagi yulduzlar turkumi; 2) Quyosh hisobidagi (Shamsiya) yilning sakkizinchi oyi, 22-oktyabrdan 22-noyabrgacha davom etadi. Bu vaqtda Quyosh osmon sferasida shu yulduzlar turkumidan … Read More

Aqor (arabcha aqor – kochmas mulk, yer-suv, zamin) — ijtimoiy atama; Orta Osiyoda temuriylar davlatida, shuningdek, Eronda yer-suv, bog, tegirmon, kanal, dokon, ustaxona va bozorlar kabi qozgalmas mulklar aqor deb … Read More

Aqba, aqaba (arabcha aqaba — dovon, togyoli, kopligi aqabot) -Orta Osiyoda tarqalgan geografik atama. IX-X asrlardagi arabiynavis geograflarning asarlarida kop uchraydi. Aqba sozi X asrda fors-tojik tilida yozilgan «Hudud ul-olam» … Read More

Ayamajiz— qishning oxirgi haftasi. Ayamajiz sozi «ayyom ajuz» (kampir kuni) sozlarining talaffuzda qisqarib ketishidan hosil bo`lgan. «Ayamajiz olti kun, qahr aylasa qattiq kun» degan naql bor.

Aerosyomka, aerofotosyomka- samolyotda joyning yuqoridan fotosuratini olish va shu fotosuratlar vositasida joyning plani va topografik xaritasini tuzish. Aerosyomka joyning ba’zi tafsilotlarini yoki inshootlarning fotosuratlarini olib, songra tayyor xaritaga tushirish uchun … Read More