Рубрика: A harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Astrolyabiya (yunoncha astron — yulduz, labe — tutib olish) — joyning geografik koordinatalarini, vaqtni, ob’yektning azimutini, yulduzlarning chiqishi va botish paytlarini, shuningdek, amaliy astronomiyaning boshqa masalalarini hal qilishda ishlatiladigan kochma … Read More

Astrogeografiya — Yer tipidagi planetalar geografik qobigini qiyosiy organuvchi fan. Astrogeografiya atamasini I.M.Zabelin tavsiya etgan.

Asr (arabcha asr — davr, vaqt) — 1) yuz yil; 2) geologik davrning bir qismini oz ichiga olgan vaqt. Asr ichida bir yarusning barcha tog jinslari paydo boladi. Geoxronologiya jadvalida … Read More

Asl metallar — tabiatda kam uchraydigan qimmatli hossalari (kimyoviy reaksiyalarga chidamliligi, qiyin erishi, puxtaligi, chiroyliligi) bilan farq qiladigan metallar. Bunday metallardan tanga, kimyoviy idishlar, qimmatli priborlarning detallari, zebu-ziynat buyumlari yasaladi. … Read More

Asbotsement buyumlar, — shifer, kanalizatsiya, suv, neft, gaz quvurlari, asbest kartoni, qogoz, issiqlik va elektr izolyatsiyalari, otga chidamli qurilish materiallari va issiqqa chidamli buyumlar asbotsement Ozbekistonda Sulton Uvays toglarida ko`proq … Read More

Asad (arabcha — arslon) — 1) 12 burj (zodiak) ning 5-yulduzlar turkumi; 2) Quyosh hisobidagi Shamsiya yilning beshinchi oyi; iyul, avgust oylariga — 21 iyuldan 21 avgustga togri keladi.

Asbest (yunoncha asbestos – sonmaydigan), toshpaxta-tolali tuzilishga ega bolgan bir qancha minerallarning umumiy nomi. Otda kuymaslik (erish harorati 1500°), tovush va elektr energiyasini ozidan o`tkazmaslik xususiyatlari bilan mashhur. Asbestni juda … Read More

Archa — sarvdoshlarga mansub doimiy yashil daraxt va botalar turkumi. 70 ga yaqin turi bor. Archaning kochiligi orta mintaqalarda osadi. Ba’zi turlari tropik hududlardagi toglarda ham uchraydi. MDHda 20 ga … Read More

Arxipelag (yunoncha arxi — dastlabki, pelagos — dengiz) — bir-birlaridan unchalik uzoq bolmagan va odatda bir butun deb hisoblanadigan orollar todasi. Bir arxipelagga kiradigan orollar paydo bolishi, geologik tuzilishi, osimliklari, … Read More

Arxey (yunoncha arxaios qadimiy)—yerning geologik tarixidagi eng qadimiy era, taxminan 1 mlrd. yilcha davom etgan. Bu eradan dolgan eng qadimiy tog` jinslarining yoshi 3 mlrd. yil deb hisoblanadi.