BRINELL USULI

BRINELL USULI — metallar qattiqligini aniqlash usullaridan biri. Metallning tekis sirtiga ma’lum kuch bilan asta-sekin maxsus zoldir botiriladi. Metall qancha yumshoq bo’lsa, zoldir shuncha chuqurroq botadi. Zarur kuch zoldirga moy … Read More

BRIM GEORGIY ROBERTOVICH

BRIM GEORGIY ROBERTOVICH (1935.18.9, Turkmanistonning Kerki shahri— 1999.8.3, Germaniya, Landsxut shahri) — teatr rassomi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1977). Toshkent san’at institutini tugatgan (1967). Shu institutda o’qituvchi (1967-89), kafedra … Read More

BRILLIANT YASHILI

BRILLIANT YASHILI — ko’kdori, asosan trifenilmetan bo’yoq moddasi, antiseptik ta’sirga ega; tibbiyot amaliyotida 0,1—2% li spirtdagi yoki suvdagi eritmasi ishlatiladi. Terini kuydirmaganligi uchun murg’ak bolalar terisi, shilliq qavatlari kasallanganda, yiringli … Read More

BRILLIANT

BRILLIANT (Fransuzcha brillant — yaltiroq so’zidan) — sun’iy ishlov berib sayqallangan (qirralangan) olmos. Tomonlari 6, 8, 12, … 56 gacha qirralarga ega bo’ladi. Bunday qirralash toshning tabiiy jilosini yuzaga chiqaradi. … Read More

BRIKETLASH

BRIKETLASH (Fransuzcha brigue — g’isht) — keyinchalik foydalanishni qulaylashtirish maqsadida mayda donador materiallar (ruda, yoqilg’i, metall chiqindilari va qipiq) ni presslab, ma’lum shaklga (briket shakliga) keltirish. Briketlashda bog’lovchi qo’shimchalar (qoramoy, … Read More

BRIZANT SNARYAD

BRIZANT SNARYAD (Fransuzcha brisant maydalovchi) — havoda portlaydigan artilleriya snaryadi. Unga ma’lum paytda belgilangan joyda (havoda) yorilishini ta’minlaydigan maxsus portlatuvchi asbob o’rnatiladi. Brizant snaryad havoda portlab, okopda, tepa orqasida, o’rmonda … Read More

BRIZ

BRIZ (Fransuzcha brise — shabada) — dengizlar, katta ko’llar, ba’zi yirik daryolar sohilida sutkada davriy o’zgarib turadigan shamollar. Briz quruqlikning suvga qaraganda kunduzi tez isib, kechasi tez sovishi natijasida, quruqlik … Read More

BRIJTAUN

BRIJTAUN — Vest-Indiyadagi Barbados davlatining poytaxti (1966 yildan), mamlakatning siyosiy, iqtisodiy va madaniy markazi. Aholisi 97,5 ming kishi (1990-yillar o’rtalari, shahar atrofi bilan). Karib dengizi bo’yidagi port. Xalqaro miqyosdagi aeroport, … Read More

BRIJMEN

BRIJMEN (Bridgman) Persi Uilyame (1882.21.4, Kembrij 1961.20.8, Randolf) — amerikalik fizik va faylasuf. Yuqori bosimlar fizikasi asoschisi, yuqori (425 ming ATM gacha) bosim olish usullarini ishlab chiqdi, ko’pgina moddalarning yuqori … Read More

BRIDER

BRIDER (inglizcha breeder — ishlab chiqaruvchi) — yadro yonilg’isini ko’plab qayta ishlaydigan reaktor. Amaliyotda katta ahamiyat kasb etadi. Briderda elektr energiyasi ishlab chiqarilishi bilan birga yadro reaktsiyasi hisobiga jadal ravishda … Read More