Рубрика: B harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Blok (nemischa Block, fransuzcha bloc inglizcha block)-1) qadimgi yunonlarda jala, momaqaldiroq, sovuq va qor olib keluvchi shamol; 2) ittifoq, bitim: umumiy siyosiy maqsad bilan hukumatlar, partiyalar va turli ijtimoiy guruhlar … Read More

Blindaj (fransuzcha blindaje, blinder-qalqon, g’ov, to’siq)-bomba, to’p o’qi hamda minadan saqlanish uchun qurilgan mustahkam yerto’la (harbiy istehkom). Blindaj devorlari shibbalanadi, usti yog’och, temir-beton va tuproq bilan yopiladi. Birinchi marta Sevastopol … Read More

Bitik-1) tor ma’noda-yozuv, hujjat. Bitiklar turli hajmda bo’lgan. Ular qadimgi turk davriga (eng qadimgi davrdan II asrgacha) mansub bo’lib, turkiy tildagi yozma yodgorliklarni va boshqa tillardan qadimgi turkiy tilga qilingan … Read More

Bistr (fransuzcha bistre)-yog’och qurumidan tayyorlangan bo’yoq, suvda eritilgan o’simlik yelimi bilan aralashtirilgan; XV-XVIII asrlarda lat va cho’tkada rasm chizishda Yevropa rassomlari tomonidan ishlatilgan.

Biruk (turkcha)-qoraxoniylar davrida dargohda faoliyat yuritgan mansabdorlardan biri. Mahmud Koshg’ariy unga shoh yonida kattalarni o’z joyiga o’tkazuvchi kishi deb izoh bergan. Biruk saroydagi mehmonlarni qabul qilish, ularga kerakli xizmatlarni tashkil … Read More

Birich, Biryuch (ruscha)-Qadimgi Rusda maydonlarda knyaz amrlarini e’lon qiluvchi jarchi, sud va diplomatik ishlarda knyaz yordamchisi.

Birema (yunoncha bireme)-antik davrda O’rta yer dengizi havzasida keng tarqalgan ikki qator eshkakli harbiy kema. Uzunligi 30-38 metr, suv sig’imi 60-100 tonna bo’lgan. Finikiya, yunonlar va rimliklarda juda ommaviy edi.

Bir (moldovancha o’lpon, soliq)-feodal Moldaviyasida dehqon xonadonlariga solingan o’lpon (XV asrdan), shuningdek, Turkiya o’lponi va sultonga hadya uchun yig’im (XVI-XVIII asrlar).

Bipatridlar (bi… va yunoncha patris-vatan, Bipolidlar-ayni bir vaqtda ikki va undan ortiq davlat fuqarosi bo’lgan shaxslar.

Bimetallizm (bi… va metal)-qiymat o’lchovi (qonunlashtirilgan umuman ekvivalent) vazifasini 2 nodir metal-oltin va kumush bajarilgan pul tizimi hamda shu ikki metalldan zarb qilingan tangalarning mamlakatda muomalada yurishi. Bimetallizm XVI-XIX asrlarda … Read More