Рубрика: Bilasizmi?

Toza xlor — gaz hisoblanadi. Xlor — eng zaharli va, ayni paytda, eng foydali gazlardan biri! Tabiatda xlor xilma-xil birikmalar tarkibiga kiradi, masalan, xlorni kundalik osh tuzi tarkibida uchratishimiz mumkin … Read More

Biz shaharlarning bosh ko’chalari bo’ylab tunda yurganimizda ko’zimiz binolar peshtoqidagi rang-barang lampochkalar va reklama peshyozuvlariga tushadi. Biz ularni neon chiroqlari deb ataymiz. Biroq ularning hammasi ham neon gazlari bilan yondirilmaydi. … Read More

Biz gohida «uningsiz insonning yashashi mumkin emas» deb, u yoki bu narsalar to’g’risida yozilganini o’qib qolamiz. Lekin inson chindan-da «uningsiz» yashay olmaydigan narsa — bu, kisloroddir. Inson kislorodsiz atigi bir … Read More

Ammiak — o’tkir hidli rangsiz gazdir. Ammiak bilan uzoq nafas olish o’limga olib keladi. «Ammiak» iborasi Misrdagi Ammon Yupiteri ibodatxonasi yonida topilgan «ammoniy xlorid» degan kimyoviy birikmadan olingan. Sof ammiakni … Read More

Barcha tirik jonzotlar azotga ehtiyoj sezadi, chunki azot o’simlik, odamzot va hayvonlar organizmida muhim rol o’ynaydi. Azot inson tanasi uchun qurilish materiallar bo’lib xizmat qiluvchi oqsillar tarkibiga kiradi. Bu moddalarsiz … Read More

Karbonat angidrid — gazsimon holatda mavjud bo’lgan modda. Agar biroz sovutilsa, uning tarkibi qattiqlashadi. Havoning tarkibida biroz miqdorda karbonat angidrid bor, ya’ni 2560 litr havoda deyarli 1 litr karbonat angidrid … Read More

Uglerod har bir tirik mavjudot hayoti uchun g’oyatda zarur elementdir. Yerda mavjud bo’lgan barcha moddiy narsa-ashyolar tarkibida bir foizdan kamroq miqdorda bo’lsa-da uglerod uchraydi, biroq uglerod — tirikmi-o’likmi — har … Read More

Geliyning kashf etilishi ilmiy sarguzasht asarga o’xshaydi. 1886 yilda ingliz olimi Norman Lokiyer «spektroskop» asbobi yordamida Quyoshni o’rganayotgan edi. Bu asbob har bir elementning alohida mavjud bo’lishni aniйlashga imkon beradi, … Read More

Moddiy borliq xilma-xil shakllarda hukm surayotir. Mabodo u havoni eslatsa, bu gazdir. Gaz erkin harakatlanuvchi mayda zarralardan iboratdir. Ular imkon qadar kenglikka tarqalishga intiladi. Shu boisdan gaz aniq bir shaklga … Read More

Gaz neft bilan bir davrda paydo bo’lgan. Hayvonlarning jasadlari cho’kma tabiiy jinslarning tagida qolib ezg’ilanib ko’milib ketishi oqibatida ular neft va gazga aylanib, cho’kma jinslar qatlamlari oralig’idagi bo’shliqlarga joylangan. Gaz … Read More