Рубрика: D harfi

DUMPER (inglizcha dump — ag’darmoq) — sochiluvchan yuk (qum, shag’al va boshqalar) larni yaqin (2 kilometr gacha) masofaga tashish uchun mo’ljallangan ixcham o’ziag’darar mashina. Chaqqonligi, ish unumdorligi yuqoriligi, yukni tez … Read More

DUMPARAST, uzunquyruq (Terpsiphone-paradisi) — chumchuqsimonlar turkumining pashshaxo’rlar oilasiga mansub qush. Kattaligi chumchuqdek. Narining ikkita dum pati juda uzun, 50 santimetrgacha yetadi. Dumparast nomi shu tariqa yuzaga kelgan. Janubiy Manchjuriya va … Read More

DUMPALMA (Hyphaene) — palmadoshlar oilasiga mansub o’simliklar turkumi. 30 dan ortiq turi bor, ayniqsa, Afrikada, marda ko’p tarqalgan. Shox-shabbasi keng yoyilgan. Barglari shoxlarining uchida elpig’ichsimon joylashgan. To’pguli kuchalasimon, gullari ayrim … Read More

DUMLUPINAR — G’arbiy Anadoludagi qishloq. Grek-turk urushi davrida Dumlupinar yonida Mustafo Kamol qo’mondonligi ostidagi turk armiyasi 1922 yil 30 avgustda grek bosqinchilari ustidan g’alaba qozongan. Bu g’alaba Antanta davlatlarining bosqinchi … Read More

DUMLI QO’YLAR — teri olish va juni uchun boqiladigan, dumba o’rnida 12-24 umurtqadan iborat dumi bo’lgan qo’ylar. Zotiga qarab dumi qisqa, oriq («qotma»); uzun, oriq; qisqa, yog’li; uzun, yog’li bo’ladi. … Read More

DUMLI AMFIBIYALAR (Caudata Urodela) — amfibiyalar sinfining bir turkumi. Dumli amfibiyalar Shimoliy yarim sharning o’rta mintaqasida, bir nechta turi Janubiy Amerikada tarqalgan. Hammasi bo’lib 150 ga yaqin turi bor. Ularning … Read More

DUMBULLIK — 1) don ekinlari urug’i (endosperm)ning yetilishi boshlanadigan faza; donning sut va mum pishish davri. Ekinlar gullaganidan 12-16 kun (sutka) o’tganidan keyin boshlanadi, 7-15 kun davom etadi. Bu vaqtda … Read More

DUMBALI QO’YLAR — go’shti va yog’i uchun boqiladigan dag’al va yarim dag’al junli dumbali ko’y zotlari. Cho’l va chala cho’l mintaqalarida boqishga moslashgan, o’t-xashak tanlamaydi, uzoq masofalarga haydashga chidamli. Asrlar … Read More

DUMBA-JIGAR — yaxna taom. Qadimgi chorvador qabilalarning oshxonasiga mansub. Qozoq va qirg’iz pazandaligida «quyruq bovur» nomi bilan hozirgacha saqlanib keladi. Qo’yning dumba va jigari yaxlitligicha alohida-alohida idishlarda sust olovda dumba … Read More

DUMBADZE NODAR VLADIMIROVICH (1928.14.7 — Tbilisi — 1984.5.3) –gruzin yozuvchisi. Ilk hikoyalar to’pla-mi — «Qishloq bolalari» (1958). Dastlabki yirik asarlari — «Men, buvim, Iliko va Illarion» (1960) qissasi va «Quyoshni … Read More