ELDEGIZIYLAR

ELDEGIZIYLAR — Ozarbayjon va shimoliy Iroqda hukmronlik qilgan sulola (1136-1225). Asoschisi — Shamsiddin Eldegiz (1136-74). Shamsiddinning kelib chikishi G’ulom (qul)lardan bo’lib, keyinchalik saljuqiylardan Arslonshohning Otabegi bo’lgan. 1136 yildan mustaqil hokimlik … Read More

ELBEK

ELBEK (taxallusi; asl nomi Yunusov Mashriq) (1898, Bo’stonliq tumani Xumson qishlog’i — 1939.11.2, Magadan) — shoir, tilshunos va folklorshunos. 1911 yilda muhtojlik orqasida Toshkentga ko’chib kelib, qarollik bilan shug’ullangan. Xizmatdan … Read More

ELBARSXON

ELBARSXON (?-1516) Xorazmdagi Shayboniylar sulolasi asoschisi (1511 — 16). Burka sultonning o’g’li. Eronlik bosqinchilarga qarshi kurash olib borayotgan vazir shahri aholisi tomonidan Dashti Qipchoqdan taklif etilib taxtga o’tkazilgan. Elbarsxon Dashti … Read More

ELBAYON BEKATI

ELBAYON BEKATI — Surxondaryo viloyati Sho’rchi tumanidagi shaharcha. Tuman markazi (Sho’rchi shahri) dan 5 kilometr. Yaqin temir yo’l stantsiyasi — Sho’rchi (3 kilometr). Aholisi 4,9 ming kishi (2003). Xo’jaliklari va … Read More

ELAT

ELAT — kishilarning til, hudud, iqtisodiy va madaniy jihatdan tarixan tarkib topgan millatning oldingi birligi. Elat qabila bilan millat orasidagi etnik birlikning ko’rinishidir. Elatning shakllanishiga bir-biriga yaqin bir necha qabilalarning … Read More

ELASTIKLIK NAZARIYASI

ELASTIKLIK NAZARIYASI — mexanikaning tinch yoki harakatlanuvchi jismlarda yuk (kuch) ta’sirida hosil bo’ladigan siljish, deformatsiya va kuchlanishlarni o’rganadigan bo’limi. Kuch, temperatura, radioaktiv nurlanish va boshqalar ta’sirida bo’lgan har xil jismlar … Read More

EL ARSLON

EL ARSLON, Elarslon (? 1172.17.3) — anushteginiylar sulolasidan bo’lgan Xorazmshohlar davlati hukmdori (1156-72). Otsiz xorazmshohning o’g’li. El Arslon avval, Sulton Sanjarga itoat etishini biddirib, noma va sovg’a-salomlar yuborgan. Sulton El … Read More

ELAM TILI

ELAM TILI — qadimiy Elam davlatida va Eron tog’liklarining Janub qismida miloddan avvalgi 3-1-ming yilliklarda yashagan xalqning (o’lik) tili. Dravid tillari bilan qarindoshligi aniqlangan. Elam tilining ilk yodgorliklari — ibodatxonalarning … Read More

ELAM

ELAM — Mesopotamiyadagi Furot va Dajla daryolarining quyi o’zani sharqida, Eron yassi tog’ligining Janubiy g’arbiy qismida (Erondagi hozirgi Huziston va Luriston viloyatlari) joylashgan qadimiy davlat (miloddan avvalgi 3-ming yillik — … Read More

ELAK

ELAK — sochiluvchan mahsulotlar va materiallar (un, guruch, oxak, tsement, qum va boshqalar) ni metall to’r orqali o’tkazib, har xil mayda-yiriklikdagi zarralarga ajratish (elash) uchun mo’ljallangan qurilma. Ro’zg’or, qurilish va … Read More