GAZLI

GAZLI — Buxoro viloyati Romitan tumanidagi shahar (1977 yildan). Qizilqum cho’lida joylashgan. Buxoro shahridan 106 kilometr shimoli-g’arbda. Aholisi 8,2 ming kishi (2001). Gazli yirik gaz konlarining topilishi (1956) natijasida vujudga … Read More

GAVAYI

GAVAYI — tinch okeandagi Gavayi arxipelagidagi eng yirik orol. Maydoni 10,4 ming kilometr kvadrat. Birlashib ketgan bazalt qalqonli beshta vulkan: Mauna-Kea (4205 metr), Mauna-Loa (4170 metr), Xuala-Lai (2521 metr), Koxala … Read More

GAZOYL

GAZOYL (gaz va inglizcha oil — moy) — solyar moyi; molekulasida asosan 12 dan 35 tagacha uglerod atomi bo’lgan uglevodorodlar va tarkibida oltingugurt, azot va kislorod bo’lgan qo’shimchalardan iborat aralashma. … Read More

GAZ-BETON

GAZ-BETON — betonning bir turi. Tsement qorishmasi (portlandtsement, yanchilgan ohak va boshqalar) bilan gaz hosil qiluvchi qo’shimchalar (alyuminiy, rux, magniy va vodorod peroksid kukuni) aralashmasidan tayyorlanadi. Alyuminiy yoki boshqa qo’shimchalar … Read More

GAZ TURBINALI ELEKTR STANTSIYA

GAZ TURBINALI ELEKTR STANTSIYA — elektr generatorni harakatga keltirish uchun gaz turbinasidan foydalaniladigan issiqlik elektr stantsiyasi. Yer ostida ko’mirni gazlash mahsulotida ishlaydigan stansiya sifatida paydo bulgan. Gaz turbinali elektr stantsiya … Read More

GAZ RAZRYADLI ASBOBLAR

GAZ RAZRYADLI ASBOBLAR — elektr razryadi hosil kilish uchun gaz yoki burdan foydalaniladigan elektr-vakuum asboblar. Ularga tok to’g’rilagichlari — simobli to’g’rilagichlar, gazotronlar, tiratron, ignitronlar; kuchlanish stabilizatorlari va bo’lgichlari; aloqa liniyalari … Read More

GAGARKA

GAGARKA (Alca torda) — chistiklar oilasiga mansub dengiz qushi. Kattaligi xonaki o’rdaqdek, usti qoramtirqo’ng’ir, qorni oq. Suvda yaxshi suzadi va sho’ng’iydi, yerda yura olmaydi. Quruqlikka faqat tuxum qo’yish uchun chiqadi. … Read More

GAVR

GAVR — Frantsiyadagi shahar, Sena daryosi Sena qo’ltiqchasiga (La-Mansh bo’g’ozi) quyiladigan joyda. Aholisi 196 ming kishi (1990). Yirik port, Parijning avanporti: chetga chiqariladigan yuklarning 70-80% neft. Gavan yaxshi jihozlangan. Kemasozlik, … Read More

GAVAYI ANTISIKLONI

GAVAYI ANTISIKLONI — atmosferaning doimiy ta’sir markazi. Tinch okeanning shimol qismidagi subtropik va tropik kengliklardagi subtropik antisiklon. Ba’zi sinoptik jarayonlarda ikkita, gohida uchta alohida Gavayi antisikloni kuzatiladi. Markazi Gavayi orollaridan … Read More

GABER

GABER (Naeg) — Fris (1868.9.12, hozirgi Vroslav, Polsha — 1934.29.1, Bazel) — nemis anorganik kimyogari. Karlsrue Oliy texnika maktabi professor (1898 yildan). Berlin fizik-kimyo va elektrokimyo instituti direktori (1911-13). Asosiy … Read More