Рубрика: G harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Geotektonika — yer po`stida ro`y beradigan harakatlarni va tog` jinslarining yotish holatlarini o`rganuvchi fan.

Geosferalar (yunoncha ge — yer va sfera — shar) — geografik qobiqning ayrim qismlari, ya’ni: atmosfera, biosfera, gidrosfera va litosfera (yer po`stining umumlashma nomi). Bu to`rtala geosfera bir butun geotrafik … Read More

Geosistema — geografiya fanining asosiy ilmiy tadqiqot ob’ekti. Geosistemaga fatsiyadan tortib to geografik qobiqgacha bo`lgan barcha tabiiy geografik birliklar, shuningdek iqtisodiy geografiyaning asosiy tadqiqot ob’yekti: turli katta-kichiklikdagi hududiy ishlab chiqarish … Read More

Geologik havza — geologik tuzilishi bir xil bo`lgan hududda to`plangan foydali qazilma konlari. Masalan, Tunguska toshko`mir havzasi, Gazli — Amudaryo gaz konlari havzasi.

Geokriologiya, muzloqshunoslik — yer po`sti (litosfera)ning muzlagan qatlami — kriolitozona haqidagi fan. Geokrilogiya doimiy muzlab yotgan grunt va tuproqlarning vujudga kelishi, rivojlanishi, tarqalishi hamda tabiatdagi va xo`jalikdagi ahamiyatini o`rganadi. Rus … Read More

Geologik kesim, geologik profil — yer po`stidagi tarkibi va yoshi turlicha bo`lgan jinslar, siniqlar va burmalarning vertikal tekislikka tushirilgan tasviri.

Geodeziya (yunoncha ye — yer, dayo — qismlarga bo`laman) — Yerning shakli va o`lchamlarini aniqlash, yer yuzasi tasvirini plan va xaritalarga tushirish, turli ilmiy va amaliy maqsadlar uchun yer yuzasida … Read More

Giperboriy okeani – Shimoliy Muz okeani okean sifatida 1650-yil ajratilgan va o`sha davrda shunday nom bilan yuritilgan.

Geografik koordinatalar — biron nuqtaning yer yuzidagi o`rnini aniqlaydigan miqdorlar. Geografik koordinatalar geografik kenglik bilan geografik uzunlikdan tarkib topadi. Meridianlar bilan parallellarni tasvirlaydigan chiziqlar gradus to`rini hosil qiladi.

Geografik kashfiyot — 1) biron-bir geografik ob’yektning ilk bor topilishi, ochilishi. Masalan, Amerikaning ochilishi, Antarktidaning ochilishi, Chad ko`lining topilishi va h.k.; 2) geografiya nazariyasida katta yangiliklar yaratilishi, chunonchi, geografik qonuniyatlarning … Read More