Рубрика: I harfiga oid tarixga oid ensiklopedik atamalar

Intendant (fransuzcha intendant-boshqaruvchi, mudir)-1) XV-XVIII asrlarda Fransiyada davlat boshqaruvining alohida sohasi (savdo, moliya va boshqalarni boshqargan mansabdor shaxs; XVII-XVIII asrlarda, shuningdek, sud-politsiya, moliya va ba’zi joylarda qisman harbiy hokimiyatni boshqargan … Read More

Integratsiya (lotincha integration, integer-butun so’zidan)-biror-bir qism va elementlarni bir butunga birlashtirish, iqtisodda xo’jalik hayotini internatsionalizatsiyalashning oliy formasi bo’lib, bunga xalqaro mehnat taqsimotini chuqurlashtirish ob’yektiv ravishda sabab bo’ladi. U turli mamlakatlarning … Read More

Intaliya (italyancha intaglio-o’yma)-chuqurlashtirilgan tasvirli gemma. Intaliya, asosan, muhr vazifasini o’tagan. Qadimgi Sharq mamlakatlarida miloddan avvalgi 4-mingyillikda paydo bo’lgan, antik davrda keng tarqalgan.

Insula (lotincha insula-ayni ma’nosi orol)-Qadimgi Rimda taxminan miloddan avvalgi III asrdan qurila boshlagan 3-6 qavatli g’ishtli turarjoy binosi, ijaraga beriladigan xonalari bo’lgan. Yuqori qavatlarini qashshoqlar, ancha qulay bo’lgan pastki qavatlarini … Read More

Institutsiyalar (lotincha institution-pand-nasihat)-Qadimgi Rim huquqshunoslarining amaldagi huquqqa (asosan, shaxsiy huquq) tizimli sharh berilgan oddiy darsliklari nomi. Eng qadimgilari II asrda yashagan Gay qalamiga mansub.

Inoq (qadimgi turkiy runiy bitiklarida “ishonch” ma’nosida qayd etilgan)-1) Markaziy Osiyoda XI-XIV asrlarda hukm surgan sulolalar saltanatida “maslahatchi”, “vazir”ni anglatgan; 2) Buxoro xonligida hukmdorning ishonchli kishisi, mansabdor. XVII-XVIII asrlarda xonlikda … Read More

Inoyatnoma (arabcha, forscha)-1) XV-XVIII asrlarda biror soliq va jarimadan ozod qilinganlik yoki biror imtiyoz olganlikni ko’rsatuvchi rasmiy hujjat; 2) Qo’qon xonligida nufuzli kishilar safarga chiqqanlarida, xon tomonidan qatag’on qilingan joylarda … Read More

Inkvizitsiya (lotincha ingulsitio-qidiruv)-katolik cherkovining sud-tergov tashkiloti; XIII asrda bid’atchilarga qarshi kurashish maqsadida tuzilgan. Rim papasiga bo’ysungan. Inkvizitsiya zamindorlar-cherkov mafkurasi va ular zulmiga qarshi kurashchilarni ta’qib qilgan. 1231 yildan Dominikanlar ordeni … Read More

Inju (mo’g’ulcha)-o’rta asrlarda Mo’g’ulistonda xotin kishining seli (qaramog’idagi kishilar bilan birga), shuningdek, chingiziy shahzodalarning ulus mulklari. Masalan, O’qtoyxon Chig’atoyxonga Movarounnahrni 1239 yili Inju tarzida bergan. Hulokuiylar davlati hududida Inju – … Read More

Indulgentsiya (lotincha induldentia-shafqat)-katolik cherkovida gunohlarni (hatto qilinmoqchi bo’lgan gunohlarni ham) to’liq yoki qisman kechirish, shuningdek, shu haqdagi shahodatnoma. Indulgentsiya savdosi (XII-XIII asrlardan) cherkovning boylik orttirish manbalaridan biri bo’lgan.