Jaz

Jaz (inglizcha jazz) — professional musiqa turi, zamonaviy ommabop, xususan estrada musiqasining asosiy uslubiy manbalaridan biri. 19-asr oxiri — 20- asr boshlarida Afrika va Yevropa musiqa madaniyatining elementlari bir-biriga qo’shilishi … Read More

Janubiy Amerika

Janubiy Amerika — G’arbiy yarim Sharqning Janub qismidagi materik, Amerika qit’asining Janubiy yarmi. Sharqdan Atlantika okeani, g’arbdan tinch okean o’rab turadi. 12°25′ sh. k. (Galinas burni) bilan 53°54′ j. k. … Read More

Jangovar tartib

Jangovar tartib — qo’shinlarning jang qilish uchun joylanish tartibi. Bo’linma, qism va qo’shilmalar jangovar topshirini bajarish uchun taktik hamda texnik imkoniyatlar va qurollanish darajasiga qarab joylashtiriladi. Muayyan rayon (doira)da jangovar … Read More

Jangovar vaziyat

Jangovar vaziyat — muayyan joyda, ma’lum davrda jangovar harakatlarga ta’sir ko’rsatadigan omil va sharoitlarning majmui. Jangovar vaziyat dushman kuchlarining holati (tarkibi, ishg’ol qilgan o’rni, ko’zda tutayotgan maqsadi), o’z qo’shinlarining holati … Read More

Jalolobod viloyati

Jalolobod viloyati — Qirg’iziston Respublikasi tarkibidagi viloyat. Mamlakatning Janubiy qismida joylashgan. 1930 yil 21 noyabrda tashkil etilgan (1958-89 yillarda O’sh viloyati tarkibida, 1990 yildan alohida viloyat). Shimol va shimoli-g’arbdan Qirg’izistonning … Read More

Jazoir

Jazoir, Jazoir Xalq demokratik Respublikasi (Arab. — Al-Jumhuriya al-Jazoiriya demokratiya ash-Shaabiya) — Afrikaning shimoliy-g’arbidagi davlat, Mag’rib mamlakatlaridan biri. Maydoni 2381,7 ming km2. Aholisi 30,6 million kishi (2001). Poytaxti — Jazoir … Read More

Jadidchilik

Jadidchilik (Arabcha, jadid — yangi) — 19-asr oxiri 20-asr boshida Turkiston, Kavkaz, Qrim, Tatariston hayotida muhim ahamiyat kasb etgan ijtimoiy-siyosiy, ma’rifiy harakat. Jadidchilik dastlab 19-asrning 80-yillarida Krimda Ismoilbek Gasprinskiy rahbarligida … Read More

Javohirlar, qimmatbaho toshlar

Javohirlar, qimmatbaho toshlar — qimmatbaho bezak buyumlari tayyorlash uchun ishlatiladigan o’ziga xos xususiyatli minerallar. Javohirlar chiroyliligi, rangining tiniqligi va bir xilligi, yaltiroqligi, jilolanishi, qattiqligi, qirralash mumkinligi kabi xususiyatlari bilan qadrlanadi. … Read More

Jabg’u, yabg’u

Jabg’u, yabg’u — 1) Kushonlar davrida oliy unvonlardan biri; 2) Turk xoqonligida qag’an va Tegin (Xonzoda, taxt vorisi) kabi ma’muriy-harbiy mansablardan keyin turadigan unvon. Harbiy sarkarda sifatida qo’shinning o’ng qanotiga … Read More

Jabrlanuvchi

Jabrlanuvchi — jinoyat oqibatida yoxud aqli noraso shaxsning ijtimoiy xavfli qilmishi natijasida ma’naviy, jismoniy yoki mulkiy zarar ko’rgan shaxs. Ma’naviy zarar fuqaroning or- nomusi va insoniy qadr-qimmatini toptashda, uni boshqa … Read More