Kalmarlar

Kalmarlar (Teuthidae) — o’n oyoqli boshoyoqli mollyuskalarning ken- ja turkumi. Tanasining uz. 0,25—0,5 m. Ba’zi turlarining uzunligi paypas- lagichi b-n 18 m ga etadi. Tanasi cho’ziq, keyingi tomoni uchli, torpedasimon, … Read More

Kalka

Kalka (Frans. caique — nusxa, tak,lid) — boshqa til lug’aviy birli- gidan ona tili vositalari asosida nus- xa ko’chirish (so’zma-so’z tarjima qilish) natijasida yuzaga kelgan so’z, atama yoki birikma. K.ning … Read More

Kalvin

Kalvin (Calvin, Calvinus) Jan (1509.10.7, Nuayon, Frantsiya — 1564.27.5, Jeneva) — Frantsiyada Reformasiya namoyandalaridan biri, kalvinizm asoschisi. Ruhoniy oilasida tug’ilgan. Diniy va yuridik ma’lumot olgan. M. Lyuter ta’sirida protestantizmga moy- … Read More

KALLAMOZOR SVITASI

KALLAMOZOR SVITASI — O’zbekiston Jan. va Jan.-g’arbidagi o’rta alb yotqiziqlari tarkibidagi Strati- grafik birlik, o’zbek olimlari o. M. Akram-Xo’jaev, o. Egamberdiev va H. H. Mirkamolovlar tomonidan alohida svita qilib ajratilgan … Read More

Kaluga

Kaluga — RFdagi shahar, Kaluga viloyati markazi. Oka daryosi bo’yidagi pristan. T.y. stantsiyasi. Aholisi 361,5 ming kishi (1990-y.lar o’rtalari). K., dastlab, Litva knyazi Olgerd yorliqlarida 1371 y.da tilga olingan. U … Read More

Kamchiq dovoni

Kamchiq dovoni — Qurama tiz- ma tog’larida, Toshkent va Namangan VI- loyatlari chegarasida joylashgan. Bal. 2269 m, shim.-g’arbda Kuindi tizmasi (1874 m) va Jan.-sharkda Sulukota (2334 m) tizma tog’larining tutashgan … Read More

Karbamid, mochevina

Karbamid, mochevina (NH2)2 So-karbamid kislota amidi, sintetik usulda olinadigan, suv, spirt, suyuq am- miak, sulfit angidridda yaxshi eriydi- gan modda. Suyuqlanish harorati 132,7°. Tarkibida 46% azot bo’lgan eng kontsen- trlangan … Read More

KARBAMIN KISLOTA, H2NCOOH

KARBAMIN KISLOTA, H2NCOOH — karbonat kislotaning amidi. Mol.m. 61,04. Erkin xrlda uchra- maydi. Hosilalaridan K. k. efirlari (uretanlar), amidi (mochevina), gidrazi- Di (semikarbazid), tuzlari (karbamat- lar) va galogen angidridlari ma’lum. … Read More

Karboksillash

Karboksillash — organik bi- rikmalarga SO2 ta’sirida karboksil guruhi — soonni kiritib, karbon kis- lotalar va ularning hosilalarini olish. Mas, SN3ON + SO RNFL+CO SN,SOON RCONH2 metallorganik birikmalarni K. uchun … Read More

KARBOKSIMETILTSELLYULOZA

KARBOKSIMETILTSELLYULOZA [C6H7O2(OH)3i(OCH2COOH) x]n — tsellyulozaning monoxlorsirka kislota b-n o’zaro ta’siri mahsuloti. Tsellyulozaglikol kislota, tsellyulo- za va glikol kislotaning oddiy efiri. Oq qattiq modda, kuchsiz kislota. Mol. m. (30-25)103; yumshash t-rasi … Read More