Рубрика: M harfi

MASS-SPEKTROMETRLAR — moddaning ionlashgan zarralari (mo- lekula, atomlari)ni massalari bo’yicha aniqlaydigan (ajratadigan) asboblar. Ishi magnit va elektr maydonlarining bo’shliq (vakuum) dagi ionlar dastasi- ga ko’rsatadigan ta’siriga asoslangan. Statik va dinamik … Read More

Materiallarni sinash — ma- teriallarning texnologik va fizik xos- salarini maxsus asboblar, mashinalar, modellar, mikroskop va stendlar yorda- mida aniqlash. Mexanik, fizik, kimyoviy va strukturaviy (tuzilishijihatdan) sinashturlari mavjud. Mexanik sinash- … Read More

MATEMATIKA INSTITUTi, O’zbekiston FA V.I. Romanov- skiy nomidagi matematika institu- ti — O’zbekistonda matematikaga oid tadqiqotlar olib boradigan va ularni muvofiklashtiradigan i. t. markazi. 1943 y.da Toshkentda tashkil etilgan, 1954 … Read More

MATEMATIK O’YINLAR VA ERMAKLAR — matematik tax- lil, topqirlik, o’tkir zehnlilik talab qiladigan topshiriq yoki boshqotirmalar. Predmetli (Rubik kub- chasi), yozibchizib (qalamni qog’ozdan uz- may shakl chizish) yoki og’zaki o’ynaladigan … Read More

MATEMATIK FIZIKA TENGLAMALARI — fizik xrdisalarni Mate- matik tahlil qilish natijasida kelib chiqadigan xususiy hosilali differen- tsial hamda integral va funktsional ten- glamalar. M. f.t.ni fizik qonunlarning matematik ifodasi deb … Read More

Mastit (hayvonlarda) — sigir va echkilar tuqqanidan keyingi davrda sut bezlarining yallig’lanishi. Mexanik (lat eyish va jarohatlanish, mashinada sut sog’ish qoidalarining buzilishi), termik (sovuk, urishi, kuyish) omillar, kimyoviy moddalar ta’sirida, … Read More

Mastit (Yun. mastos — ko’krak, siy- na) — odam sut bezining yallig’lanishi; kasallik aksariyat tuqqan ayollar va xrmiladorlarda kuzatiladi. Ahyonda chaqaloqlarda, erkaklarda ham uchraydi. M.ga stafilokokklar, streptokokklar, ichak tayoqchasi va … Read More

Mass-spektroskopiya, mass spektrometriya — modda tarkibidagi atom va molekulalar spektri bo’yicha ularning massasini tekshirish usulla- ri. Atom va molekulalari ionlashgan har bir modda t/e nisbat b-n bir-biridan farq qiladi, bu … Read More

Massaj (Arab. — qo’l tegizmoq) — davolash usuli; tana yoki biror a’zoga maxsus usulda ta’sir etish. Qo’l b-n ba- jariladi, ba’zan asboblar ishlatiladi (vibromassaj). M.ning organizmga ta’- sir mexanizmida nerv … Read More

Marten pechi — chuyan, temirtersak va temir rudasini kayta eritib po’lat olinadigan alangali regeneratorli pech. Ikki asosiy qism: ustki kurilma va pastki qurilmadan iborat. Birinchi M.p. Frantsiyada 1864 y.da qurilgan … Read More