Nijniy Tagil

Nijniy Tagil — Rossiya Federatsiyasi Sverdlovsk viloyatidagi shahar (1917 yildan). O’rta Ural tog’larining Sharqiy yon bag’rida, Tagil daryosi (ob havzasi) bo’yida. Temir yo’l tuguni. Aholisi 399,6 ming kishi (1998). Qora … Read More

Nikoh

Nikoh — ikki jins vakillarining o’zaro roziligi asosida tuzilgan ittifoq. Nikoh og’maning vujudga kelishida birdan-bir asos bo’lgani bois u faqat axloq normalari bilan emas, balki maxsus qonun hujjatlari bilan tartibga … Read More

Nekrasov Nikolay Alekseyevich

Nekrasov Nikolay Alekseyevich [1821.28.11 (10.12), Podolsk gubernyasi, Nemirov-Vinniskiy uezdi — 1877.27.12 (1878.8.1), Peterburg] — rus shoiri. Yaroslavl gimnaziyasida ta’lim olgan (1832-37), Peterburg universitetida erkin tinglovchi bo’lgan (1839— 40). «Orzular va … Read More

Neyrofiziologiya

Neyrofiziologiya — fiziologiyaning bir bo’limi. Nerv sistemasi reflektor printsipda ishlashi haqidagi tasavvur 17-asrda frantsuz fiziologi R. Dekart, 18-asrda Chex fiziologi Y. Proxaska tomonidan ilgari surilgan. Biroq Neyrofiziologiya fan sifatida 19-asrning … Read More

Nevrasteniya

Nevrasteniya (nevr… va Yunoncha astheneia — darmonsizlik), astenik nevroz, asab toliqishi, asab ojizligi — nerv sistemasinnng uzoq vaqt o’ta toliqishi, ya’ni ruhiy iztirob natijasida kelib chiqadigan kasallik, nevrozlarning bir turi … Read More

Naqshi Rustam

Naqshi Rustam — Sheroz (Eron) dan 50 kilometr, qadimgi Istahr shahri (Taxti Jamshid) yaqinida joylashgan Husaynko’h qoyalaridagi Axomaniylar sulolasi podshohlarining maqbaralari hamda kitobalari. Naqshi Rustam Eron sarkardasi — sosoniylardan Yazdigard … Read More

Nayarit

Nayarit — Meksikaning g’arbiy qismidagi shtat, tinch okean sohilida. Maydoni 27,6 ming km2. Aholisi 919,7 ming kishi (2000). Ma’muriy markazi — Tepik shahri. G’arbiy Serra-Madre tizmalari (balandligi 2300 metr) tor … Read More

Nashtar

Nashtar — chaquvchi pardaqanotlilar urg’ochisi zahar sochuvchi organining sanchuvchi qismi. Himoya va hujum qilish organi. Tinch holatda Nashtar qorin bo’limining oxirgi bo’g’imi ichida joylashadi; zarur bo’lganda tashqariga chiqariladi. Nashtar zahar … Read More

Nax-Dog’iston tillari

Nax-Dog’iston tillari — Kavkaz (Iberi-Kavkaz) tillarining bir tarmog’i. Checheniston, Ingushiya, Dog’iston respublikalarida, Ozarbayjon, Gruziya, Turkiyaning ayrim hududlarida tarqalgan 29 ta tilni o’z ichiga oladi. So’zlashuvchilarning umumiy soni 2,5 million kishiga … Read More

Nafisiy Said

Nafisiy Said (1895.8.6 — Tehron — 1966.13.11) — Eron olimi, yozuvchisi va jamoat arbobi. Tehron universiteti professor (1934), Eron Farhangistoni (til va adabiyot akademiyasi) a’zosi (1935 yildan). Tehron, Bern va … Read More