Рубрика: N harfi

Nafas organlari — organizm bilan tashqi muhit (suv yoki havo) o’rtasida gaz almashinuvi uchun ixtisoslashgan organlar. Hayvonlarda tana qoplag’ichi yoki ichagi devorining botib kirishi yoki bo’rtib chiqishi tufayli vujudga kelgan. … Read More

Naqsh — 1) Sharq xalqlari musiqaga xos bezak nomlaridan biri; 2) O’n ikki maqom tizimi tarkibida uchraydigan musiqiy shakllardan biri. Xo’ja Abdulqodir Marog’iy (14-asr)ning safi- Uddin al-Urmaviy (13-asr) asariga yozgan … Read More

Negrul Aleksandr Mixaylovich (1900.25.12, Poltava — 1971.25.7, Moskva) — uzum genetikasi va selektsiya- si sohasidagi olim, qishloq xo’jalik fanlari doktori (1938), professor (1940). RSFSRda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1965). Odessa … Read More

Neyrogormonlar (neyro… va gormonlar), neyrosekretlar — neyrosekretsiya hujayralari ishlab chiqaradigan biologik faol moddalar. Neyrogormonlar nerv uchlarida mediatorlardan hosil bo’ladi, biroq gormonlar kabi, qon yoki to’qima suyuqligiga o’tadi. Kimyoviy tarkibiga ko’ra, … Read More

Neyrodermit (neyro… va Yunoncha derma — teri) — terining nerv-allergik kasalligi. Qattiq qichishish, tugunchali toshmalar — papulalar toshishi, zararlangan soha terisining qalin tortishi bilan kechadi. Neyrodermitga, asosan, nerv sistemasining funktsional … Read More

Neyron, nevron (neyro… ) nerv qujayrasi, nerv sistemasining asosiy strukturaviy va funktsional birligi, kalta dendritlar va uzun aksondan iborat (sxema). Hayvon xujayrasiga xos organizmlardan tashqari, Neyron tsitoplazma (neyroplazma)sida neyrofibrillalar (tigroid … Read More

Neyroxirurgiya — xirurgiyaning bir bo’limi. Nerv sistemasi kasalliklari va jarohatlarini xirurgik yo’l bilan davolash metodlarini o’rganadi va amalda qo’llaydi. Neyroxirurgiya neyroonkologiya, neyrotravmatologiya, neyroangiologiya, Markaziy nerv sistemasining tug’ma nuqsonlari va infektsion-yallig’lanish … Read More

Novosibirsk (1903-25 yillarda Novonikolaevsk) — Rossiya Federatsiyasidagi shahar, Novosibirsk viloyati markazi, ob daryosidagi pristan. Ob daryosining har ikkala sohilida. Novosibirsk yaqiniga Novosibirsk GES qurilgan va Novosibirsk suv ombori bunyod etilgan. … Read More

Novokuznesk (1622-1931 yillarda Kuznesk-Sibirskiy, 1932-1961 yillarda Stalinsk-Kuznesk) — Rossiya Federatsiyasi Kemerovo viloyatidagi shahar. Tom daryosining har ikkala sohilida. Temir yo’l tuguni. Aholisi 564 ming kishi (1998). Novokuznesk 1617 yilda qal’a … Read More

Novokain (Novocainum) — rangsiz va xidsiz kristall. Suvda va spirtda yaxshi eriydi. Novokain mahalliy og’riqsizlantirishda, novokain blokadasidz. va boshqalarda qo’llanadi. Novokain qonga yuborilganda organizmga umumiy ta’sir ko’rsatadi: atsetilxolin hosil bo’lishini … Read More