O’RGIMCHAKKANALAR

O’RGIMCHAKKANALAR — o’rgimchaksimonlarga mansub kanalar oilasi. Texnika, poliz ekinlari hamda mevali daraxtlar ashaddiy zararkunandasi. O’rgimchakkanalarning oddiy o’rgimchakkana O’rgimchakkanalar. Atlant o’rgimchakkanasi, bog’ o’rgimchakkanasi meva qo’ng’ir kanasi, meva qizg’ish kanasi (T. rapopuspsh … Read More

O’RATEPA ZILZILASI

O’RATEPA ZILZILASI — Turkiston tizmasining shimol etagida 1897 yil 17 sentyabr soat 15 yarimlarda sodir bo’lgan. Uning kuchi O’rta Osiyoning katta qismida sezilgan. Yer qimirlash markazida (O’ratepa yaqinida) magnitudasi 6,6, … Read More

O’RAZAYEV SHAVKAT ZAKARIYEVICH

O’RAZAYEV SHAVKAT ZAKARIYEVICH (1927. 1.8, Chekmagushev tumani, Boshqirdiston) — huquqshunos olim, O’zbekiston Fanlar Akademiyasi akademik (1989), O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1977). Yuridik fanlari Doktori (1962), professor (1965). Toshkent yuridik … Read More

O’PQON

O’PQON — tuproq va tuproqosti g’ovak jinslaridagi yoriq va kavaklar. Yaqinida jar, soylik va boshqalar chuqurliklar bo’lgan joylarda hamda nishabligi katta yerlarda bo’ladi. O’pqon vujudga kelishiga ko’pincha yerqazir hayvonlar (kalamush, … Read More

O’PKASIZ SALAMANDRALAR

O’PKASIZ SALAMANDRALAR — dumsiz suvda va quruqlikda yashovchilar oilasi. Uzunligi 5-15 santimetr. O’pkasi reduktsiyaga uchragan (nomi shundan), yuragi 2 kamerali, terisi va og’iz bo’shlig’i shilliq qavati orqali nafas oladi. 22 … Read More

O’PKALI MOLLYUSKALAR

O’PKALI MOLLYUSKALAR — korinoyokli mollyuskalar kenja sinfi. Chig’anog’ining balandligi 0,6—2,0 millimetr. Ayrim turlari chig’anog’i teshigining atrofida tishsimon o’simtalari bor; oyog’i chig’anoq ichiga tortilganida o’simtalar mantiya chetidagi yumshoq to’qimaga tegib, undan … Read More

O’PKA EMFIZEMASI

O’PKA EMFIZEMASI (Yunoncha — puflanish) — o’pkaning kengayishi va harakatining cheklanishi, nafas va qon aylanish funktsiyalarining buzilishi bilan kechadigan kasallik. Cheklangan (o’pkaning ayrim joylarini qamrab oladigan) va diffuz (umumiy), o’tkir … Read More

O’PKA ABSSESSI

O’PKA ABSSESSI — o’pkadagi yiring boylagan joy. Nafas yo’llariga yiring paydo qiluvchi mikroblar (stafilokokk, streptokokk, pnevmokokk va boshqalar) tushishi sabab bo’ladi. O’pkaga anaerob mikroorganizmlar tushganida o’pka to’qimalari irib yemiriladi, o’pka … Read More

O’PKA

O’PKA — odam, quruqlikda yashovchi hayvonlar va ba’zi baliqlarning havodan nafas olish a’zosi. O’pka ayrim mollyuskalar (quruqlikda va chuchuk suvda yashovchi qorinoyoqlilar), bo’g’imoyoqlilar (chayonlar), baliqlar (ikki xil nafas oluvchilar, panjaqanotlilar, … Read More