Peritonit

Peritonit (Yun. peritonaeum — qorin pardasi) — qorin pardasining yallig’lanishi. Hamma yoshdagi kishilar- da uchraydi. Odatda, qorin bo’shlig’idagi a’zolarning shikastlanishi yoki ularga mikroblar (ichak tayoqchasi, streptokokk, stafilokokk) tushishi oqibatida yuzaga … Read More

Perifraza

Perifraza, perifraz (Yun. periphrasis — tasviriy ibora; kinoya, istiora) — borlikdagi narsa va vo- qealarning nomini to’g’ridan-to’g’ri ata- masdan, ularni bilvosita, ya’ni turli xil so’z yoki tasviriy iboralar b-n ifo- … Read More

Peristaltika

Peristaltika (Yun. Peristaltikos — kamroq oladigan, qisadigan) — ko- vak (naysimon) ichki a’zolar (me’da, ichak, urug’kanallari, o’t yo’li, siy-Dik yo’li va b.) devorining bir maromda to’lqinsimon qisqarishi. Shu harakat tu- … Read More

Periostit

Periostit (peri… va Yun. Osteon — suyak) — suyak pardasi (peri- ost)ning yallig’lanishi. Suyakning o’zi, ko’migi, Govers kanallari, suyak atrofi- dagi to’qimalar yallig’lanishi oqibatida Vu-judga keladi. O’tkir va surunkali bo’ladi. … Read More

Pensilvaniya

Pensilvaniya — AQShning shim.-Sharqiy qismidagi shtat. Sharqda Delaver daryosi b-n, shim.-g’arbda eri ko’li b-n chegaralangan. Mayd. 117,4 ming km2. Aholisi 12,3 mln. kishi (2002), 69% shaharlarda yashaydi. Ma’muriy markazi — … Read More

Penoplastlar

Penoplastlar, g’ovak polimer material l ar — gaz b-n to’ldirilgan plastmassalar. Gaz bir-biriga tutash- magan bo’shliq (katak)lar ichida bo’ladi. P.ning hajmiy massasi kichik; issi- klik, tovush, suv va elektr o’tkazmaydi. … Read More

Penisillin

Penisillin — kimyoviy tuzi- lishi bir-biriga yaqin tabiiy va yarim sintetik antibiotiklar guruhi. Tib- biyot amaliyotida ilk bor qo’llanilgan, P.ni Penicillium turkumiga mansub zam- burug’lar ishlab chiqaradi. 1928 y.da Amerika … Read More

Pedogenez

Pedogenez (Yun. paidos — bola va …Ge-nez) — partenogenez shakllaridan biri, bir qancha umurtqasiz hayvonlar lichin-kasida urug’lanmagan tuxum hujayradan yangi naslning rivojla- nishi. P.ni rus zoologi N. P. Vagner (1862) … Read More

PEDIATRIYA INSTITUTI

PEDIATRIYA INSTITUTI — O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saklash vazirligiga karashli i.t. muas- sasasi. 1927 y.da Toshkent sh.da tashkil etilgan. Dastlab onalik va bolalikni mu-hofaza qilish i.t. instituta deb nom- langan. Toshti … Read More